[zaloguj się]
[pdf]

NIKOLAITA (22) sb m

Ni- (15), Ny- (7).

Teksty nie oznaczają ó; -a- (15) BibRadz, RejAp (14), -å- (7) WujNT (6), PowodPr.

Fleksja
sg pl
N nikolåitowie
G nikolait(o)w
I nikolåitami
V nikolaito

sg V nikolaito (1). ◊ pl N nikolåitowie (3). ◊ G nikolait(o)w (17). ◊ I nikolåitami (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Członek krótko działającej (w II w. przestali istnieć) na terenie Efezu i Pergamonu sekty gnostyckiej głoszącej swobodę obyczajową. Nazwa ich wywodzi się od niezidentyfikowanego Mikołaja (nie ‒ jak głoszono za Ireneuszem ‒ od Mikołaja z Antiochii, jednego z siedmiu diakonów). W Średniowieczu nazywano nikolaitami przeciwników celibatu; nicolaita PolAnt, Vulg (22): W náſzych koſcielech wiele Nikoláitow. RejAp 27 marg; O nędzny Nikoláito ſłuchay á ſłuchay iáko tu Pan woła ná cię ſtráſzliwym głoſem ſwoim RejAp 27, 19, 20 [2 r.], 26v, Ff2v; Ale wzdy to maſz/ iż nienawidźiſz vczynkow Nikolaitow/ ktorych y ia nienawidzę. WujNT Apoc 2/6; Bo Nikolaitowie byli haeretycy/ ták názwáni od Mikołáiá/ iednego z śiedmi Diákonów kośćiołá Ierozolimſkiego/ poſpołu z Stephánem obránych WujNT 844, Apoc 2 arg, s. 844, 845.

W charakterystycznych połączeniach: sprawy nikolaitow (4), uczynki (2).

Wyrażenia: »nauka nikolaitow« = doctrina Nicolaitarum PolAnt, Vulg (9): Tákże też maſz ty ktorzy trzymáią náukę Nykoláitow/ co mam w nienawiśći. BibRadz Apoc 2/15 [idem RejAp 26]; (marg) Náuká Nikoláitow. (–) A co to byłá zá náuká/ oto ſłyſzyſz iáko ią tu ſam Pan wykłádáć racży: Iż byłá podobna ku náuce Báláámowey. RejAp 26v, 26, 26v [2 r.], 27 [2 r.], Ee 2v; WujNT Apoc 2/15.

»sekta nikolaitow« (1): Wſzákoż zádawa im [św. Jan kościołom w Malej Azji] przy tym tę niedoſkonáłość/ iż miedzy ſobą ćierpieli ſekty Nikolaitow/ y Báláámitów/ terazniemu luterſtwu podobne: bo też bez mięſá iákiegożkolwiek/ y bez żon/ á ćieleſnośći káżdemu wobec wolney/ y rozſkazáney/ á bez towárzyſtwá ſzkodliwych ſektárzow/ obydź ſię nie mogą. PowodPr 38.

AK