[zaloguj się]
[pdf]

NOWOŻENIA (19) sb m

Oba o oraz e jasne, a pochylone.

Fleksja
sg pl
N nowożeniå
G nowożenie, nowożeni(e)go nowożeni(o)w
D nowożeni nowożeni(a)m
A nowożeniégo
L nowożeni

sg N nowożeniå (10); -å (8), -(a) (2). ◊ G nowożenie (3), [nowożeni(e)go]. ◊ D nowożeni (1). ◊ A nowożeniégo (2); -égo (1), -(e)go (1). ◊ L nowożeni (1). ◊ pl G nowożeni(o)w (1). ◊ D nowożeni(a)m (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XVII w.

1. Pan młody, oblubieniec, świeżo żonaty; sponsus BartBydg, Vulg, PolAnt; procus BartBydg; neogamos Mącz (17): OpecŻyw 41; Sponsus, promissus, zenyvch, polubyenyecz, slyvbyenyecz; sponsus, navozenya [!] BartBydg 148b; Procus, navozenya [!], mylosnyk, petitor mulieris BartBydg 252; głos rádośći y głos weſela/ głos nowożenie y głos oblubienice Leop Ier 33/11; [Peluza książę litewskie] vderzył ná kſiążętá Litewſkie potáiemnie goduiące ná weſelu/ pobił y poráźił niektore/ nowożeniego poimał y z żoną BielKron 366, 465; Neogamos, Nowy małżonek/ młody pan/ nowożenia. Mącz 245c; BudBib Ier 25/10; TEdy przypodobi ſię kroleſtwo niebieſkie dzieſiąći dziewicam/ ktore wziąwſzy kágánki ſwe wyſzły ná ſpotkánie nowożeni. BudNT Matth 25/1, Matth 25/5, 6, Luc 5/34 [2 r.], 35; CzechRozm 139v; [Novus maritus newer Eheman Nowożenia ArtNom Lv].

W połączeniu szeregowym (1): Oblubieniec/ Nowożenia/ Pan młody. GroicPorz gg4v.

[Wyrażenie: »pan nowożenia«: żaden ſługá więtſzey cżći y chwały nie miał/ iáko Fortunat ſługá Páná nowożeniego HistFort A7v.]
Szereg: »junosza albo nowożenia« (1): W iákim ſtopniu iest móy Iunoſzá, álbo nowożenia, w tákimże ſtopniu y Iunoſzyna, młoda páni zoſtáie mi powinowátą SarnStat 601.
2. Państwo młodzi, młode małżeństwo [pl] (2): FalZioł I 152b; S tych tedy nowożeniow ſie był vrodził wielki á mocny mąż imieniem Achilles BielKron 21v.

Synonimy: 1. junosza, oblubieniec, »pan młody«, polubieniec, ślubieniec, żenich.

Cf NOWOŻENIEC

TZ