OBIESIĆ SIĘ (39) vb pſ
sie (31), się (8).
o oraz e jasne.
Fleksja
praet |
|
sg |
3 |
m |
obiesił się |
f |
obiesiła się |
imperativus |
|
sg |
2 |
obieś się |
conditionalis |
|
sg |
3 |
m |
by się obiesił |
inf obieśić się (7). ◊ fut 3 sg obiesi się (1). ◊ praet 3 sg m obiesił się (21). f obiesiła się (3). ◊ imp 2 sg obieś się (1). ◊ con 3 sg m by się obiesił (1). ◊ part praet act obiesiwszy się (5).
Sł stp s.v. obiesić, Cn notuje, Linde brak.
1.
Powiesić się, odebrać sobie życie przez powieszenie;
se suspendere Mącz, Vulg, Cn; pensilem se facere Mącz, Cn; vitam suspendio a. laqueo finire Mącz; quaerere crucem Calag (38):
Kot áby ie záśię ſchytrzył/ Rzekomo ſie ſam obieśił: Aby to myſzy widziáły BierEz K;
BielKom D2v;
GliczKsiąż G5;
KrowObr 38;
BibRadz Act 1/18;
Skoro ſie Witułt dowiedzyał/ ktore winnieyſze nálezyono być/ tam ſie ſámym obieśić kazał/ y muſieli to vcżynić BielKron 383v,
72v [2 r.],
157v,
353v;
Literam longam ex se facere, Sam ſie obieśić. Mącz 195d,
127d,
184b,
287b,
288a,
289c,
354a,
494b;
GórnDworz T6;
BiałKat 168v;
KuczbKat 195;
Sich selbs erhencken. Obieśić śię. Quaerere crucem. Calag 446a;
LatHar 697; WujNT Matth 27/5,
s. 120,
Act 1/18,
k. Zzzzzv.
obieśić się komu (5): RejFig Eev [2 r.]; ieden przyiaciel przed drugim ſkárżył ſie s płácżem ná ſwe nieſzcżęſcie/ iż mu ſie w ſádu ná drzewie/ obieśiłá żoná. GórnDworz R6.
W przeciwstawieniu: »obiesić się ... żywota długo używać« (1): lepiey w iáką kápicę álbo w Kárthuzy wieść [...] ábo ſie obieśić [...] niżli ták nędznego a zákwáśniáłego żywotá długo używáć. RejZwierc 87v.
W charakterystycznym połączeniu: sam się obieśić.
Zwrot: »w rozpaczy (a. z rozpaczy, a. z desperacyjej, a. rozpaczywszy sobie, a. wpaść w rozpacz i) obieśić się« [szyk zmienny] (7) [Judasz] roſpacżywſſy ſobie ſſedl ij obieſil ſie OpecŻyw 118 BielKron 156v; GórnDworz Q8v; RejPos 287v, 290, 290v; Woiewodá potym ſię ſam z roſpáczy ná Dzwonicy [...] obieśił. StryjKron 220.
2. Uwiesić się, zawisnąć (1): Reste suspensus manibus se demisit, Obieśiwſzy ſie ná wići rękomá ſie ſpuśćił. Mącz 289c.
Formacje współrdzenne cf WIESIĆ.
MC