« Poprzednie hasło: OBOŹNIA | Następne hasło: OBPICIE » |
OBOŹNY (11) ai
Oba o jasne.
Fleksja
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | oboźny | f | N | oboźnå | n | N | oboźn(e) |
A | oboźnego | A | oboźną | A | ||||
I | oboźnym | I | I |
pl | ||
---|---|---|
N | m pers | oboźni |
A | m pers | oboźn(e) |
sg m N oboźny (5). ◊ [A oboźnego.] ◊ I oboźnym (1). ◊ f N oboźnå (1). ◊ A oboźną (1). ◊ n N oboźn(e) (1). ◊ pl N m pers oboźni (1). ◊ A m pers oboźn(e) (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.
Znaczenia
Przymiotnik od „obóz”; castrensis Mącz, Cn (11): Castrense latrocinium, Morderſtwo oboźne. Mącz 40b.
Wyrażenie: »stroża (a. straż) oboźna« = castrensis vigilia Mącz [szyk 2:1] (3): Ták ſzedł dzyał ná ſtroże oboźne/ iáko ná ty ktorzy w potkániu bywáli z łupow. BielKron 68; Mącz 252a, 273b.
[Szereg: »oboźny i triumfowy«: Wieniec mieyſcki v Rzymian był w wielkiey vcżćiwośći: choć z dębowego á wierzbowego gáłęźia bywał vplećiony: Záś oboźny y triumfowy wieniec bywał złoty. PlutBBud K3.]
[Zestawienie: »oboźny koronny«: Lempárt/ ſyn wtory ſtároſty nowomieyſkiego/ był Oboźnym Koronnym PaprHerby 561.]
a. W funkcji rzeczownika: urzędnik odpowiadający za założenie obozu; metator Mącz, Cn; rei castrensis curator, administrator, magister, castrametator, castrorum praefectus Cn (7): każdy po ſwey woli ſwoyę częſc woyſká ſſykował á tegoż czáſu picny w picowánye yecháć/ obozny oboz zátáczáć/ rotmiſtrz rotę ſwą ku ſſturmowi ćwiczyć/ álbo namyoty rozbiyáć chćyał KromRozm III F8v; Mącz 219d; GórnDworz P7v; METATOR CASTRORUM, OBOZNY. SarnStat 429; Iákub Piaſecki Koniuſzy/ Eráſmus Kroczewſki Kuchmiſtrz/ Stániſław Karwicki Oboźny y Látowicki Stároſtá SarnStat 1044, 1065, 1195.
Cf OBOZOWY
JR