« Poprzednie hasło: OCZYWISTY | Następne hasło: OCZYWIŚNIE » |
OCZYWIŚCIE (69) av
o oraz e jasne.
Sł stp: oczywiście, oczwiście, Cn notuje, Linde bez cytatu.
Połączenie: »sam (...) oczywiście« [szyk 11:1] (12): RejKup P; Nákoniec ſam ocżywiſcie do niego [miasta Jeruzalem] przyść á ſſtępić racżył/ przynioſzſzy mu ono wdzyęcżne poſelſtwo od Bogá Oyczá ſwego niebieſkiego RejPos 196v, A4v, A6, 9, 77v, 81, 239, 329v; Naprzod co ſie tknie bluźnierſtw: tych nigdy X.K. od nas nie ſłyſzał/ ktoremuby pewnie przyſtało rzecży tylko prawdźiwe mowić: ktorychby ſam ocżywiśćie doznał/ y ſam w vſzy ſwe ſłyſzał CzechEp 54; NiemObr 30; Niechcąc ná ſobie vznáć przypadku tákiégo. Táić téż tego niechcę/ oſtátnie przed wámi/ A bądźcie mi świádkámi/ oczywiśćie ſámi. GosłCast 33.
W przeciwstawieniach: »przez [kogo], zaocznie ... (sam) oczywiście« (6): A ták iżby [Pan] co rychley dopełnił tych oſiádłośći ſwych/ nie tylko przez piſmá/ nie tylko przez Proroki ábo przez Anyoły/ ále ſam ocżywiſcie sſtąpić racżył RejPos 329v; Rok wſzelákim pozwem zawity ma bydź ſkłádan przed czáſem ná ſądy główné/ wysſzey náznáczoné/ ták záocznie/ iáko oczywiśćie zá ſześć niedźiél. SarnStat 873, 875 [3 r.], 1181.
W charakterystycznych połączeniach: oczywiście doczekać, doznać, mowić (mawiać, rozmowy miewać) (4), przynieść, przysłuchawać się, przyść, w uszy swe usłyszeć, wstąpić, zstąpić (6).
»objawić się, zjawić się oczywiście« [szyk zmienny] (1:1): go [Boga] iednák znáć inácżey nie możemy/ iedno thák iáko ſie nam obiáwił/ cżęſcią ocżywiſcie/ cżęſcią też tylko powiedáiąc o ſobie w piſmie. SarnUzn C4v; s poſtánowienia Boſtwá onego w TROYCY iedynego vpewnionych y poſtánowionych/ iuż pothym ocżywiſcie ſie ná ſwiát zyáwić á okázáć racżył. RejPos 324.
»oczywiście oglądać« = na własne oczy (2): racz nas miłoſciwie ktemu przywieſc abych my to ſobie wyſluzyli abychmy wzdy kiedy oczywiſcie oglądali onego ſyna twego RejPs 121; RejPos 154.
»oczywiście patrzeć, przypatrzyć się« = widzieć na własne oczy (3:2): Mącz 103c; RejPos 9; Stefan vmieráiąc/ á iákoby iuż w záchwyceniu nieiákim będąc/ á ná Chriſtuſá iuż ocżywiśćie pátrząc/ to mowił. CzechRozm 198; CzechEp 177; ReszHoz 125.
»oczywiście ukazać, okazać się« [szyk zmienny] (1:2): Prorok tuſſy zebrániu ludzkiemu iż ſie pan Bog miał vkázáć oczywiſćie zrozumiawſſy vpadek ludzki/ á przywieſc człowieká ku wſſemu dobremu zá odkupieniem ſwoiem. RejPs 96; RejAp 32v; RejPos 34v.
praw. »oczywiście przyznać, zeznać« (1:2): pan Viernoss bendzie vinien we Srode blyssą przeth swiąthkamy przisslemy stanącz w Varssewie v Act Grodzkich a tam othstempvyącz poviathu swego oczyvysczie seznacz.y poczwierdzicz the vgode ZapWar 1550 nr 2665, 1550 nr 2665; MetrKor 61/224.
»oczywiście widzieć« [szyk zmienny] (5): RejPs 87v, 108; pewnie wiedz/ że ieſt pełno niebo/ Pełne wſzytki obłoki/ ſtworzenia dziwnego. Ktorych ácż ocżywiſcie nigdy nie widamy/ Ale ich ſkutki dziwne pewnie cżęſto znamy. RejWiz 115; A widząc Gedeon iż to był Anioł Páńſki rzekł/ Ach Pánie Boże czemużem widźiał Aniołá Páńſkiego oczywiſćie [vidi angelum Domini facies ad facies]. BibRadz Iudic 6/22; RejPos 321.
W połączeniach szeregowych (2): Aperte adverbium qualitatis, Iáwnie/ widomie/ yáſnie/ ocziwiście Mącz 278d; chociay iuż iáſnie/ iáwnie/ á ocżywiſcie widzimy ſprzećiwną rádę/ náukę: á nie inácżey iáko oblicżną rozmowę Páná ſwego/ iż ták źle/ iż ták ieſt przećiw woley iego RejPos 230.
»oczywiście widzieć« [szyk zmienny] (4): twoię tę z wierzchnoſc nad wſſe ine zwierzchnoſci widzimy oczywiſcie byc przelozoną RejPs 142v; BielKron 244; RejPos 150v, 230.
»jawnie a oczywiście« (2): Duch ſwięty [...] wam okaże cżego wy zrozumieć nie możecie. Co potym iáwnie á ocżywiſcie widzieli Apoſtołowie/ y inych wiele ludzi/ iáko w ogniſtych ięzykoch nád głowámi ſwemi RejPos 150v, 202. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]
»znacznie i oczywiście« (1): izali ſię tho nie doſyć znácżnie/ y ocżywiśćie w Kroleſtwie Antychryſtowym pokázuie? Ktory zákon/ y vſtáwy Boże przemienia/ przydawáiąc/ y vmnieyſzáiąc NiemObr 170.
Cf OCZYWISTNIE, OCZYWISTO, OCZYWIŚNIE
DDJ