« Poprzednie hasło: [ODŁUŻYĆ SIĘ] | Następne hasło: ODMALOWAĆ » |
ODMACH (1) sb m
o prawdopodobnie jasne (tak w od-); -a- (1) KlonWor, -å- (1) GórnDworz.
Fleksja
sg | |
---|---|
G | odmacha, odmåchu |
I | odmach(e)m |
sg G odmacha (1) RejKup, odmåchu (1) GórnDworz. ◊ I odmach(e)m (1).
Sł stp brak, Cn w innym znaczeniu, Linde XVI – XVIII w.
Znaczenia
W utartych wyrażeniach (3):
Wyrażenie: »prostym odmachem« = bez ogródek, bezceremo (1): STrách o tey ſkorze piſáć: bo tá groźbą/ ſtráchem Nárabia; iż ták mowić mam proſtym odmáchem. KlonWor 81.
Wyrażenia przyimkowe: »bez odmachu(-a)« = natychmiast; bez zastanowienia; może też: bez ceremonii, niegrzecznie (2): Cha cha cha cha bes od macha Chcze mi ſię tego walacha. RejKup i7v; gdy goſpodarz/ iáko przyſthało prośił/ áby zoſtał ná obiad/ bez odmachu powiedział/ bárzo rad práwi/ bo iednák widzę thu prożne mieyſcze iednemu GórnDworz P8v; [Świecki na duchownego, a ten zaś na tego, [...] jachał bez odmachu PismaPolit 20; ktorą [wolnością] ſie [ewangelicy] popiſuią w tym/ że potráwy od Kośćiołá ná cżás zákazáne bez odmáchu iedzą/ gdy ſie im podoba. WujPosŚw 1584 251 (Linde); ŁaszczPogrom 9v].
[»z odmachem« = prawdopodobnie: z pewnością siebie: SKoro ich dwu álbo więc trzy do ſtołu śiędą/ Szprácháć wnetże iuż z odmáchem o wierze będą PrzestrObr A2v.]
LWil