[zaloguj się]
[pdf]

ODPUSZCZANIE (25) sb n

Teksty nie oznaczają ó oraz é; o prawdopodobnie jasne (tak w od-); a jasne.

Fleksja
sg
N odpuszczani(e)
G odpuszczaniå
D odpuszczaniu
A odpuszczani(e)
L odpuszczaniu

sg N odpuszczani(e) (1). ◊ G odpuszczaniå (18). ◊ D odpuszczaniu (2). ◊ A odpuszczani(e) (1). ◊ L odpuszczaniu (3).

Sł stp notuje, Cn s.v. odkładam się, Linde brak.

1. Zwalnianie kogoś z jakichś zobowiązań (1):
Zestawienie: »Swięto Odpuszczania« = w Zakonie Mojżeszowym następujący po każdym okresie siedmioletnim rok, w którym umarza się, darowuje długi (1): Przy dokończeniu roku Siodmego/ czáſu obchodu Swiętá odpuſzczánia [in tempore statuto anni remissionis]/ w Swięto kuczek [...] ná mieyſcu ktore [Bóg] obierze ſobie/ thedy czytáć będźieſz zakon ten przed wſzemi Izráelczyki BibRadz Deut 31/10.
2. Przebaczanie, darowywanie komuś przewinienia lub krzywdy, niechowanie urazy; ignoscentia Modrz (24):

W połączeniach szeregowych (3): CzechRozm 244v; Chriſtuſá [...] słowá to ſą/ ktore nam roſkázuią/ ábyſmy drugim odpuſzcżáli [...]. Gdźież tedy ieſt więtſze mieyſce odpuſzcżániu/ ludzkośći/ y łáſkáwośći? ModrzBaz 127; kiedy ſię też od śiebie vcżyć pomſty/ gniewu/ nienawiśći drugich/ [...] roſkázowáli: á nie rádſzey cichośći/ miłośći/ odpuſzcżánia/ ćierpliwośći y dobrzecżynienia nieprzyiaćielom? CzechEp 18.

a. Wybaczanie grzechów przez Boga lub w Jego imieniu przez kapłanów, rozgrzeszanie (21): Gdyż tedy Pan dał tę moc Kápłánom odpuſzcżác y zatrzymáwáć grzechy/ tedyć ieſt iáwno/ że oni [...] w odpuſzcżániu/ ſędźiámi vſtáwieni byli. KuczbKat 210.

W połączeniu szeregowym (1): dáie mu [Pan Piotrowi] moc zupełną roſkázowánia/ karánia/ záklinánia/ wyzwalánia/ odpuſzczánia/ rozgrzeſzánia/ y odpuſtow dawánia WujNT 69.

Wyrażenia: »odpuszczanie grzechow« [szyk 12:7] (19): Boć inſzy ieſt vrząd przepowiádánia ſłowa Bożego/ á inſzy odpuſzcżánia grzechow WujJud 87v, 88v; LatHar 117. Cf »moc odpuszczania«, Szeregi, W przen.

»moc odpuszczania, na odpuszczanie« [w tym: grzechow (14)] (14:1): [Jezus] Okázuie ten cud kthorym iáwnie Boſtwá ſwego poświádcza/ oznáymuiąc iż ma moc odpuſzcżánia grzechow. BibRadz II 34d marg; ći ktorzy grzechy máią/ [spowiedają się] tym ktorzy moc odpuſzcżánia grzechow máią. WujJud 84, 82, 88; SkarJedn 66; LatHar 33; Apoſtołowie [...] mieli też moc grzechow odpuſzczánia: nie iáko Bog/ ále iáko ſłudzy Boży. WujNT 133, przedm 40, s. 69, 132, 387 [3 r.], 817, Yyyyy4.

Szeregi. »rozwięzowanie i odpuszczanie grzechow« (1): kiedy Apoſtołom S. mocy ná rozwięzowánie y odpuſzcżánie grzechow [...] vżycżyć miano/ twoią ie [Duchu Św.] naprzód łáſką [...] hoynie opátrzono LatHar 33.

»odpuszczanie i zatrzymanie grzechow« [szyk 2:1] (2): iſz vcżyniony ieſt [Piotr] [...] ſędzią duſz wſzytkich na ziemi w odpuſzcżániu y zátrzymániu grzechow ich: nie tylko w oſobie ſwey [...]/ ále w potomkách ſwoich aſz do końcá świátá SkarŻyw 597; WujNT przedm 40, s. 387.

W przen (2):
Wyrażenie: »klucze odpuszczania grzechow, ku odpuszczaniu grzechow« (1:1): wyznawamy iż w papyeſtwye yeſt [...] prawdźiwy krzeſt/ [...] prawdźiwe klucze ku odpuſſczányu grzechow KromRozm I I4; WujJud 88.

Synonimy: 2.a. rozgrzeszanie, rozwięzowanie.

Cf ODPUSZCZAĆ

ZCh