« Poprzednie hasło: [ODWATOWAĆ] | Następne hasło: 2. [ODWAŻAĆ] » |
1. ODWAŻAĆ (6) vb impf
o jasne, pierwsze a pochylone.
Fleksja
indicativus | |||
---|---|---|---|
praes | |||
sg | pl | ||
1 | odwåżåm | ||
2 | odwåżåsz | ||
3 | odwåżają |
praet | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | odwåżali |
praes 1 sg odwåżåm (3). ◊ [2 sg odwåżåsz.] ◊ 3 pl odwåżają (2). ◊ praet 3 pl m pers odwåżali (1). ◊ [part praes act odwåżając.]
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w. s.v. odważyć.
Znaczenia
- 1. Mierzyć ciężar, ważyć
(3)
- a. Ważyć do zapłaty; płacić (2)
- 2. Narażać, ryzykować (2)
- 3. Sprawiać, wyrządzać (1)
- 4. [Stawać bardzo odważnym]
- 5. [Prawdopodobnie: Z trudem wyciągać]
1. Mierzyć ciężar, ważyć; dependere Mącz, Calep, Cn; perlibrare Calep; delibrare, expendere, pensare, rependere Cn (3): Perlibro – Pilno odważąm odmierżam. Calep 784a.
a. Ważyć do zapłaty; płacić (2): Dependo, Ná wadze leżę/ płáczę/ odważam. Mącz 289a; Calep 307a.
[Zwrot: »złoto odważać«: Piecżętuieſz/ náznácżaſz/ á złoto odważaſz/ Tákże y śrebro z wagi ná wagę przekłádaſz. ProtJałm 10 (Linde).]
2. Narażać, ryzykować [co] (2):
Zwrot: »gardło [na co] odważać« = narażać życie (2): OrzQuin I4; Krwią drudzy zyſk obléwáią/ Gárdłá ná to odważáią. KochSob 69.
3. Sprawiać, wyrządzać [co] (1):
Zwrot: »[czym komu] krzywdę odważać« = źle osądzać, krzywdzić (1): Ná ſercu zazdrość/ y nienawiść máią/ Rękomá ludźióm krzywdę odważáią [iniustitias manus vestrae concinnant Vulg Ps 57/3] KochPs 84.
4. [Stawać bardzo odważnym:
Zwrot: »sobie odważać«: Otoż więc tákowi bárzo záiuſzeni będąc/ łatwie ſobie odważáiąc/ y z Krolmi walcżyć śmieią. HistFort L8v.]
5. [Prawdopodobnie: Z trudem wyciągać [co]: támże kotef krzywą Zeglarze y pobrzeżną linę odważáli A od brzegu wyſoką nawę odbiiáli KochPam A4.]
Formacje współrdzenne cf WAŻYĆ.
Cf ODWAŻANIE
ZZa