Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: ODWOTOWAĆ

Następne hasło: ODWOZIĆ »

ODWOZ (3) sb m

Pierwsze o jasne; -óz; -oz- z tekstu nie oznaczającego ó.

Fleksja

	sg	pl
G		odwoz(o)w
A	odwóz	odwozy

sg A odwóz (3). ◊ [pl G odwoz(o)w. ◊ A odwozy.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XIX w.

Znaczenia

Transportowanie jakimś środkiem lokomocji, przywiezienie, zwózka (3)
- a. Obowiązek dostarczenia podwód dworowi królewskiemu (1)
- b. [Obowiązek pańszczyźniany dostarczenia środka transportu na użytek dziedzica]

Transportowanie jakimś środkiem lokomocji, przywiezienie, zwózka; asportatio, reductio, revectio Cn (3): ktho wożnikow ná ten cżás niemiał/ ten náiął formáná/ ábo v ktorego s panow Rad ná odwoz wyprośił koni/ y poſłał do Ráiu po owies GórnDworz S5v.

odwoz czego (1): Odwoz żytá ma przypomnieć Vrzędnik Pánu kiedy cżás/ áby z tym nie omieſzkał. GostGosp 50.

a. Obowiązek dostarczenia podwód dworowi królewskiemu (1): [Pro adwentu M-tis Regiae de Lyublin in Parczow et de Parczow in Lyublin currus alias odwóz dare. LustrLub 77.]

[odwoz z czym dokąd: Ciż mieszczanie bolemowscy, gdy KJM do Bolemowa przyjedzie, winni odwóz z rzeczami KJMci aż na pirwszy nocleg. LustrRaw 72.]

[Zwrot: »odwoz [skąd z czym] uczynić«: item dzień jeden przewóz do Krakowa, albo stamtąd zasie odwóz z jakimikolwiek potrzebami albo rzeczami uczynić OrdynWiej 1574 nr 40.]

Wyrażenie: »odwoz krolewski« (1): Ieſliby więcéy koni extraordinariè ná odwóz náſz Królewſki/ álbo ku iákiéy inſzéy potrzebie trzebá było SarnStat 973; [teraz obrali sobie mnisi [dla] swych poddanych osobny urząd, tak iż ani stróży, ani szarwarków miejskich, ani odwozów królewskich, ani podwód równo z miastem ciągnąć chcą LustrRaw 29].

b. [Obowiązek pańszczyźniany dostarczenia środka transportu na użytek dziedzica: Siana wóz albo za siano i odwóz gr 5 LustrPodl 1570 17.

odwoz czego: Odwóz żyta, odwóz gnoju powinni. LustrMalb I 95; LustrPom 8.

odwoz z czym dokąd: Odwóz do Gdańska z żytem winni gburzy każdy z domowej osiadłości per 20 ćw. LustrPom 6, 7.

odwoź dokąd: Wedla ordynacyjej p. wojewody sandomirskiego nad czynsz okupny robotny powinni pewne dni do roku na folwarki i odwóz do brzegu. LustrLub 62, 65; Mają włók in summa 84. Z których sołtyskich 8, z których winni z listy i odwóz miodu dannego do Gdańska albo do Torunia. LustrPom 8, 50, 51, 52; LustrWpol II 49.]

Cf [ODWOŻENIE]