« Poprzednie hasło: ODŻYWAĆ | Następne hasło: ODŻYWIAĆ SIĘ » |
ODŻYWIAĆ (8) vb impf
o prawdopodobnie jasne (tak w od-); a jasne.
Fleksja
inf | odżywiać | |||
---|---|---|---|---|
indicativus | ||||
praes | ||||
sg | ||||
1 | odżywiåm | |||
2 | odżywiåsz | |||
3 | odżywiå |
inf odżywiać (1). ◊ praes 1 sg odżywiåm (4). ◊ 2 sg odżywiåsz (1). ◊ 3 sg odżywiå (1). ◊ part praes act odżywiając (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w. s.v. odżywić.
Znaczenia
1. Karmić, karmiąc posilać lub utrzymywać przy życiu, wzmacniać; educare Calep, Cn; enutrire, focillare, nutricare Calep; refovere Cn (6): Educo – Odchowuię, odzywiąm. Calep 350a, 364b, 426a, 710a.
odżywiać co [= kogo] czym (1): w Polſzcże wſzyſcy iákmiarz proznuiąc [...] iednák w doſtátkách wſzelákiey żywnośći ták opływáią/ iż wiele inſzych źiem nimi odżywiáiąc/ wielkie nád ſámę żywność zyſki ſtąd odnoſzą PowodPr 18.
Przen [kogo czym] (1):
Szereg: »nie karmić ani odżywiać« (1): Ozywaymy ſię na wołánie y vpominánie Páńſkie/ gdy tyſz ſłowá do nas mowi: [...] cżemu mię w cżłonkách zábijaſz/ gdy mię nie karmiſz/ áni iáłmużnámi twymi odżywiaſz SkarŻyw 83.
2. Przywracać do życia (2):
Przen: Wprowadzać na nowo wyrazy wyszłe z użycia [co] (1): A co ſie tycże Polſkich ſłow ſtárych/ ieſli ie odżiwiáć mamy/ ták powiedam/ iż ktoby tymi ſłowy ktorych teraz vżywamy zámietáć/ á ſtárádawnych ná tho mieyſce chytáć ſie chciał/ nie inácżeyby cżynił/ iedno iáko ow kthoby chciał/ wzgárdziwſzy chlebem/ żołądź ieść/ iáko ſtárego wieku/ ludzie iadáli GórnDworz F5v.
a. O roślinach [co czym] (1): A iák z krynice/ co w káżdey godźinie Wypuſzcża potok żywy/ Przeyźrzyſtym źrzodłem płynie; Właſnośćią ſwą/ życżliwy/ Ziołká odżywia/ y kwiat pożądliwy GrabowSet K4v.
Formacje współrdzenne cf ŻYĆ.
LWil