[zaloguj się]
[pdf]

OGARNIAĆ (10) vb impf

o jasne; -ga- (8), -gå- (2) MurzHist, KromRozm II.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 ogarniåm
3 ogarniå ogarniają

praes 1 sg ogarniåm (6). ◊ 3 sg ogarniå (2). ◊ 3 pl ogarniają (1). ◊ part praes act ogarniająć (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.

1. Otaczać, opasywać (3): Complector, Oſięgam. Ogárniam/ Obłápiam. Mącz 62b.
a. Zagarniać zbrojnie, pokonywać, oblegać (2): Opprimo, Potlumiam/ obciążvm [!]/ ogárniam. Mącz 321b; Circumsideo, Obſiádam w koło obgániam/ ogárniam/ oblegam. Mącz 379b.
2. Zawierać w sobie, mieścić [kogo] (3): ponyeważ bog duch yeſt/ ktory ćyáłá nye ma/ á żadne myeyſce go nye ogarnya. KromRozm II n.
Fraza: »niebiosa i niebiosa niebios nie ogarniają« (1): Oto niebioſá y niebioſá niebios nie ogárniáią ćię [caeli caelorum non continent te]/ á nuż dom ten ktory zbudowałem? BudBib 3.Reg 8/27.
Przen (1):
Szereg: »zamykać w sobie a ogarniać« (1): Miłoſierdźie Boże ieſtci wielkié/ Bo zamyká w ſobie a ogárniá wſzyſtki wybrané MurzHist F3v.
3. Przykrywać, nakrywać, zasłaniać (2): Involuens umbra magna terramque polumque, Ogárniáyąć álbo nákriwáyąc. Mącz 507b.
a. O ubiorze (1):
Zwrot: »szatą ogarniać« (1): Circumvestio, idem quod convestio, Wkoło odziewam/ ſzátą ogárniam. Mącz 490d.
4. Rozumieć, pojmować (1):
Zwrot: »ogarniać rozumem« (1): Concipio, Ogárniam rozumem. Mącz 35d.
*** Bez wystarczającego kontekstu (1): Occupo, ex ob et cupio compositum, Oſięgam/ Oſiádam poſiadam/ ogárniam/ zeymuyę/ vprzedzam/ zábáwiam ſie. Mącz 258c.

Cf OGARNIANIE

LWil