[zaloguj się]
[pdf]

ROZKURCZYĆ SIĘ (3)vb pf

o prawdopodobnie jasne (tak w roz-).

Fleksja
inf rozkurczyć się
praet
sg
3 f rozkurczyła się

inf rozkurczyć się (3). ◊ [praet 3 sg f rozkurczyła się.]

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (trzy z niżej notowanych przykładów) – XVIII w. s.v. rozkurczyć.

Wyprostować się, rozprostować się; recurvare, reverti PolAnt (2):

W przeciwstawieniach: »skurczony, [kurczyć się, przykurczyć] ... rozkurczyć się« (1): á byłá [niewiasta] ſkurczona: y nie mogłá żadną miárą wzgorę poyźrzeć (marg) roskurczyć ſię. (–) WujNT Luc 13/11; [yely Iezvſza Barzo chlvſtacz myotlamy przed wſem lvdem [...] a krew plynye aze do zyemye yſz kvrczyl ſye myloſny Iezvſz y ſchylil blyzv zyemye, bo ſye roſkvrczycz nye mogl, any podnyeſcz przed ranamy RozmyślDomin 68; á modl ſię za mną ábych mogł przykurczyć rękę ſwą do ſiebie: Y prośił Mąż Boży Páná/ á roſkurczyłá ſię ręká krolewſka/ y byłá táka iáko przed tym. BibRadz 3.Reg 13/6 (Linde s.v. rozkurczyć), Luc 13/11 (Linde s.v. rozkurczyć)].

Przen (2): Bo tá ſproſność [niekaranie śmiercią zabójstwa] obraża rozum ludzki [...]: ná ſpráwiedliwość ſzturmuie: y oney nie da ſię roſkurczyć GórnRozm E3v; [Abowiem ſie pokázuie/ iż bez tey cnoty [tj. męstwa]/ wſzyſtkie ine ſą iákobj zwiążáne [!] zá nogi y zá ręce/ niemogąc ſie roſkurcżyć. LGranWarszPrzew 1570/151v].
a) Wyzbyć się pokory, uniezależnić się [przed kim (= z czyjego powodu)] (1): Poki też Ceſárzowie Konſtántynopolitáńſcy ſtároſty ſwoie we Włoſzech miewáli/ Papieżowie przed nimi roſkurcżyć ſię nie mogli. NiemObr 170.

Formacje współrdzenne cf KURCZYĆ.

SBu