« Poprzednie hasło: OKOLICZNI | Następne hasło: OKOLICZNOŚĆ » |
OKOLICZNIE (13) av
Oba o jasne, w e wahania (Cn e jasne).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.
Znaczenia
1. W okolicy, w sąsiedztwie, na przyległych, otaczających ziemiach, dokoła, ze wszystkich stron; in circuitu PolAnt, Vulg; per circuitum Miech; usquequaque Calep; circa, circum, circumsecus Cn (10): Także Tatarzy [...] ku Otmuchowu ſie wezbrali. Gdzieſz przez piętnaſcie dni leżącz wſzycko okolicżnie ſpuſtoſzyli MiechGlab 14; Przećiw kthorym [Tatarom] náſzy wypráwili ſie/ Mikołay Firley [...] z inymi Pány [...] y s Sláchtą okolicżnie zebráną/ z Ruśi/ s Podola/ y z inych kráin. BielKron 417v; BudBib 1.Mach 7/24; K temu ńieprzyiaćioły wſze ty ſam rácz ſkromić/ [...] boć ich wiele okolicznie zwłaſzczá pográniczńie MycPrz I A4; Circundo – Obtaczuię okolicznie, okraząm. Calep 197a, 1144a.
Wyrażenia: »w sąsiestwie okolicznie« (1): wiele śię ich ku [...] panu Ieſuſowi chriſtuſowi [...] nawroćiło/ nie tilko tam gdźie mięſzkáł ale téſz i wſąśieſtwie okolicznié. MurzHist Cv.
»wszędy (a. wszędzie) okolicznie« (2): BielKron 365v; zápalę ogień w leſie wáſzym/ y popali wſzytko wſzędy okolicżnie [quae sunt in circuitu eius]. BibRadz Ier 21/14.
a. Po krańcach, po obwodzie czegoś (1): Amburo, Circumuro [‘opalam’] – Okolicżnie wipalam. Calep 60a.
2. W otoczeniu ludzkim, w towarzystwie (3): Tych okolicżnie doſyć/ co ſię śmieią/ Y ćieſzą/ że ći legli/ owi mdleią. GrabowSet T4v.
Wyrażenia: »okolicznie stojący« (1): Ná to nawyſzſſy Burgrábiá zopythał wſzytkich okolicżnie ſthoiących/ po Cżeſku mowiąc BielKron 329v.
»wszytcy okolicznie« = omnes in circuitu Vulg (2): á będą nád nimi wſzytcy okolicżnie płákáć BibRadz 4.Esdr 15/43[44]; BielKron 329v.
a. [Na wszystkie strony: A on patrzył okolicznie [circunspiciebat] (marg) około (–) chcąc widziéc tę ktorá to vczyniła MurzNT Mar 5/32 (Linde).]
LWil (i KŁ)