[zaloguj się]
[pdf]

OMACMIE (11) av

o oraz e prawdopodobnie jasne (tak w o- oraz zwykle w -e); -a- (7) GliczKsiąż, RejWiz (4), RejFig, RejZwierc, -å- (4) RejPos (3), GórnDworz.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

Po ciemku, na ślepo, kierując się dotykiem; obscura luce, in tenebris, per tenebras, ubi contenebravit Cn (11): gdy ſie ſpiją iáko bydło [...] gdzye pan gdzye páchołek nie záwżdy tám znáią/ Kiedy ſie więc omácmie po kąciech drápáią. RejWiz 15v; GórnDworz T2v; A Flegmátik záſię chrapie/ ſápi/ ſpi/ á ná brzuch pluie/ á przedſię y omácmie koflá podle ſiebie máca. RejZwierc 3v; [Iáko Goſpodarz chcąc okráść Fortunatá/ od Lypolitá omácmie zábit. [...] Lypolit ocnąwſzy ſię [ze snu w ciemnej izbie] proſto do miecżá śięgnąwſzy ćiął w dohat/ y tráfił goſpodarzá w kárk HistFort F3, K5].

W przeciwstawieniach: »we dnie ... omacmie« (2): RejWiz 2; ZLodzieie w nocy weſzli w komore błaznowi/ Y mácáli po kąciech/ gdzie kto co vłowi. Ten rzecże [...] Ia we dnie tu nie mogę nigdy nic vłowić. A wy chcecie omacmie/ pewnie iż chybicie RejFig Dd4v.

W porównaniach (2): Dybie kątem omácmie iáko w leſie záiąc.Gdy ſie boi Puhacżá á ſámice ſzuka RejWiz 38; Y pewniebychmy niebá przed nią [wodą] nie widzyeli/ Iáko w wánnie omácmie/ tákbychmy ſiedzyeli. RejWiz 151.

W przen (3):
Zwrot: »urodzić się omacmie« = urodzić się z nieślubnego łoża (1): Vrodzi ſye drugi omácmye/ y o oycu nye wzwye/ á gdy mu przyprą/ w nyebye go będzye chcyał mácać. GliczKsiąż B6v.
Szeregi: »omacmie a pokątnie« [szyk 1:1] (2): O nędzni rybitwi/ bluźnierze/ á mátácże [...] ktorzy omacmie á pokątnie á cáłą noc w ciemnoſciach ſwych/ á w onych omylnoſciach ſwoich miececie ony nędzne ſieći ſwoie ná ty niewinne rybki Páná ſwoiego RejPos 176v, 177v.

»omacmie a potajemnie« (1): wypłocż też ty ſiatki ſwoie [...] ktoremiś omacmie á potáiemnie łápał á záwodził ty niewinne rybki Páná ſwoiego RejPos 176v.

Cf [OMACNIE]

AK