[zaloguj się]
[pdf]

OŻENIAĆ SIĘ (24) vb impf

sie (19), się (5).

-e- (22), -ę- (2).

o, e oraz a jasne.

Fleksja
inf ożeniać się
indicativus
praes
sg pl
1 ożeniåm się
2 ożeniåsz się
3 ożeniają się
praet
sg pl
1 m -m się ożeniåł m pers
3 m ożeniåł się m pers ożeniali się
imperativus
pl
3 niechåj się ożeniają
conditionalis
pl
3 m pers by się ożeniali

inf ożeniać się (7). ◊ praes 1 sg ożeniåm się (2). ◊ [2 sg ożeniåsz się.] ◊ 3 pl ożeniają się (5). ◊ praet 1 sg m -m się ożeniåł (1). ◊ 3 sg m ożeniåł się (3). ◊ 3 pl m pers ożeniali się (2). ◊ imp 3 pl niechåj się ożeniają (1). ◊ con 3 pl m pers by się ożeniali (3).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. s.v. ożenić się.

Wstępować w małżeński stan; nubere Mącz, PolAnt, Cn; ducere uxorem Mącz, Modrz, Cn; maritare Mącz, Cn; accipere uxorem, iugari, locari in matrimonio Cn (24): Złodziey niegdy śię ożeniał/ A ſąśiádow k ſwádźbie wezwał BierEz M2v, S2v; Mądry ſie ożeniać niema, bo niedoſtatkow w małżenſtwie wiele. BielŻyw 101, 108; Kxięża moi ras ſie niechay ożeniáią/ y niechay dwu żon niemáią. KrowObr 232v; Lepiey ſie dopuśćić kxiężey ożeniáć/ á niſſli dziatki niewinne zábijáć. KrowObr 233v, 226v, 232v, 236; Zaſz tákich nie widamy co ſie ożeniáią/ Iáko gęśi ná wioſnę ták ſie odmieniáią. RejWiz 56v; OrzList f; BielKron 200 [2 r.]; Marito. Ożeniam ſie/ też ydę zá mąż/ wſtępuyę w małżeński ſtan/ sliubuyę ſie/ Bierzę ſliub. Mącz 210a, [95]d, 252b; RejZwierc 31; nie zdrogiby było/ dárowáć mieſzkánie żołnierzom ná onych mieyſcách gdźie ich służby trzebá/ náznáczywſzy im pewną cżęść polá/ áby tám y ożęniáli ſię/ y cżeladź domową chowáli/ y goſpodarzmi byli. ModrzBaz 126v; Phil P4; SarnStat 599; [Hodie vxorem ducis. Dzis ſie ożeniaſz. TerentMatKęt B; w ktorym [artykule] źle dopuſzcżaćie ożeniáć ſie w Panieńſkim ſtanie ná ſłużbách Bożych prácuiącym HerbOdpow Tt7v].

[ożeniać się kim (1): Thakże Athila wrocił ſie do Pannoniey/ á gdy ſie tham ożeniał iedną panną barzo czudną [celebransque nuptias cum una pulcherrima virgine], wiele wina wypiwſzy na ſwadzbie/ thak w noci weſpiącki, niemoczą kthorą zową Apoplexia zdechł nagle. MiechGlab 57.

[ożeniać się z kim: Item/ Oica twego/ albo matky twei brata ſyna żona/ albo ſioſtry ſyna żona/ a ſtemić ſię ożeniać niewolno. UstKościel 167v.]

Szeregi: »ani się ożeniać, ani za mąż iść« (1): Bo kiedy zmartwych wſtaną iuſz ani śię ożęniaią/ ani za mąſz idą [neque nubent neque nubentur] MurzNT Mar 12/25.

»ani się ożeniać, ani mężów pojmować« (1): Abowiem po zmárwtychſtániu [!]/ áni ſie ożeniaią/ áni mężów poymuią [neque nubent neque nubentur]: ále ſą iáko Angiołowie Boży w niebie. Leop Matth 22/30.

»ożeniać się a gody stroić« (1): nákáżdy dzyeń przybywáło donich wiele ludzi/ á ożeniáli ſie a gody ſtroili BielKron 201v.

Synonim: ślubować się.

Formacje współrdzenne cf ŻENIĆ.

Cf OŻENIAJĄCY SIĘ

EW