[zaloguj się]
[pdf]

PADNIENIE (12) sb n

-a- (10), -å- (1); -a- : -å- Mącz (8:1); pierwsze e jasne, końcowe z tekstów nie oznaczających é oraz -é.

Fleksja
sg
N padnieni(e)
G padnieniå
D padnieniu
A padnieni(e)

sg N padnieni(e) (8). ◊ G padnieniå (2); -å (1), -(a) (1). ◊ D padnieniu (1). ◊ A padnieni(e) (1).

Sł stp notuje, Cn w innym znaczeniu s.v. kostek rzucenie, Linde XVII(XVIII) w. s.v. paść.

1. Bezwładne lecenie z góry i zatrzymanie się na jakiejś powierzchni (2):
a. O opadach atmosferycznych (1):
Wyrażenie: »padnienie rosy« (1): Roratio, Pádnienie roſy. Mącz 358c.
b. O liściach (1):
Przysłowie: ſámá kreẃ z źiemie nań woła/ y czyni go przeklętym od Bogá/ y tułáczem po źiemi/ y ná liśćia pádnienie/ iáko mowią/ boiąźliwym [!]. SkarKaz 314b.
Wyrażenie: »liścia padnienie« (1): SkarKaz 314b cf Przysłowie.
2. Przewrócenie się, upadek (8): Lapsus, Pádnienie/ omylenie/ podknienie. Mącz 180b; Ptosis, Latine Casus, Pádnienie/ Paście. Mącz 329a.

padnienie czyje (1): wten cżas vpádl nakamién Iezus mily/ tak iż vſta od ſilnégo padnieniá iego ſie roſkrwawily OpecŻyw 107v.

a. Atak padaczki (1): tedy on popioł z białem winem w kielko godzin pity przed cżaſem padnienia/ niedopuſzcża niemoczy wielkiey FalZioł V 76.
b. O budowlach i drzewach: wywrócenie się, zwalenie się; deiectus, ruina Mącz (4): Ruinosus, Pádnący/ Lecący/ To yeſt ku pádnieniu nákłoniony. Mącz 361d, 361d.

padnienie czego (2): deiectus arborum, Pádnienie drzéw. Mącz 162b; Ruina domus, Pádnienie domu. Mącz 361d.

3. Zdarzenie (1): Casus, Pádnienie/ Przigodá. Fortuna casu aut sorte fortuna fieri. Z przigody ſie co ſtáć. Mącz 29b.
4. Odbicie głosu, odgłos (1): Echo, soni vel vocis repercussio, Pádnienie/ álbo odzywánie głoſu/ gdy ſie ná cziye wołánie widźi yákoby ſie kto odzywał właſnie niektórzi zową Odgłos Mącz 99b.

Synonimy: 2. obalenie się, upad, upadek.

Cf PADZENIE, 1. PAŚCIE, 1. PAŚĆ

LWil