[zaloguj się]
[pdf]

PANDORA (6) sb f

Oba a oraz o jasne (w tym w końcowym a 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg
N Pandora
I Pandorą
L pandorze

sg N Pandora (4). ◊ I Pandorą (1). ◊ L pandorze (1).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu w innym znaczeniu.

1. n-pers (4):
a. mit. Pierwsza kobieta, która otworzyła beczkę pełną nieszczęść i wypuściła je na świat [Pandora (lat.) – Jedna niewiasta wszelakiemi dary od bogów obdarzona z nieba na ziemię (jako poete wymyślają) zesłana, która miedzy inszemi rzeczami febrę, suchoty i ine choroby z sobą przyniosła Mącz 275b] (1): cżego pełne ieſt I.M. Wędźidło z tákimi dźiwnymi odmiánámi y niezgodámi rzecży/ że y Protheuſz y Pándorá nigdy w ſobie tákich odmian y vpominkow nie mieli CzechEp 186.
b. Inne postaci (mitologiczna i rzekomo biblijna) (3): Był też ieden [...] ſpráwiedliwy cżłowiek [...] imieniem Noách/ ze trzemi ſyny/ Sem/ Iapet/ á Chám/ żony ich były Thytea wielka/ Pándora/ Noelá y Noeglá BielKron 5; Prometeuſowi ſynowie y cory Izis corá/ Pándorá corá BielKron 23, 5 marg.
2. Beczka pełna nieszczęść (dziś znana jako puszka Pandory) (2):

W porównaniu (1): bom ná támtéy bieśiedźie rozwiódł ſye z tą ſwárliwą Ewányelią [= nauką ewangelików]: w któréy/ iáko w iákiéy Pándorze/ zámknióné ſą wſzyſtki faſoły/ kłopoty/ miérźiączki/ y duſzné y ćieleſné/ vpadki człowieczé OrzQuin B3v.

Przen: Pejoratywne określenie zboru ariańskiego przez katolików (1): iáką śmiáłośćią [ksiądz Powodowski] náſze wyznánie/ o ſynu Bożym lżyć: cżártowſkim/ y Pándorą pogańſką názywáć śmie? NiemObr 94.

HK