« Poprzednie hasło: [PAUZOWAĆ] | Następne hasło: PAWEŁ » |
PAW (62) sb m
-w (24), -ẃ (1); -w : -ẃ SienLek (1:1). ◊ påw (32), paw (1); påw : paw Murm (1:1); påw- (32), paw- (1) RejRozpr.
sg | pl | |
---|---|---|
N | påw | påwy, påwi, påwowie |
G | påwa | påw(o)w |
D | påwowi | |
A | påwa, påwu | påwy |
I | påw(e)m | påwy |
L | påwie | påwi(e)ch |
V | påwie, påwiu |
sg N påw (36). ◊ G påwa (1). ◊ D påwowi (2). ◊ A påwa (2) BierEz, HistAl, påwu BielKron (2). ◊ I påw(e)m (1). ◊ L påwie (2). ◊ V påwie (1) RejWiz, påwiu (1) BierEz. ◊ pl N påwy (2) BielŻyw, GostGosp, påwi (2) RejWiz, RejZwierz, påwowie (2) BielSat, BielSjem. ◊ [G påw(o)w.] ◊ A påwy (5). ◊ I påwy (2). ◊ L påwi(e)ch (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.
W połączeniach szeregowych (4): Nie ktorego cżaſu Creſus krol przyprawił ſie iak nakraſniej mogł [...] y rzekł Solonowi Solone widziałlis kiedy czo pięknieyſzego, á ſlachetnieyſzego, ktoremu odpowiedział. Kury kapłuny, cietrzewie, pawy, maią przyrodzoną barwę ſtokroć piękniejſzą niż ti. BielŻyw 6; Widźiał też w they tám źiemi doſyć ptakow náſzym podobnych/ zwłaſzcżá páwy/ ćietrzewie ſzpaki: y domowe/ kácżki/ gęśi/ y drugich wiele. BielKron 444, 448v; Kury Indyiſkie/ kury domowe/ kokoſzy/ pawy/ kácżki/ to wſzyſtko [dwórka] ma rozmnażáć GostGosp 120.
W porównaniach (19): Pocżęła go [kruka] táko chwalić. O ptáku wſzech nacudnieyſzy/ Y nád pawá śláchetnieyſzy BierEz K3; A iáko Paw przed kury w pierze ozdobiony/ Ták ſie też przed proſtaki ſzyrzy náucżony. RejWiz 8; A ſtrzeſz ſie rádzęć pilnie tych márnych roſkoſzy/ Co ſie to w nich tá páni iáko Paw kokoſzy. RejWiz 32; [szlachta] z dáleká obmija ony buyne pány/ Co iáko Pawi ieżdżą RejWiz 64; Y cżymże ſie maſz chłubić márna nędzna wiło. Buiáiąc po tym ſwiecie iáko Paw gdy pierze/ Tu ku pięknemu ſłońcu nadobnie rozſzyrzy RejWiz 84, 4; á [czart] práwie iáko paw roſthocżył po wſzemu ſwiátu ſproſne ty ſkrzydłá ſwoie. RejAp 171; on Amán Hetman krolá Aſweruſá/ ktory iáko paw pływał w roſkoſzach ſwiátá tego RejPos 127; Vpierzy ſie chłop by paw/ dobrze iż nie wzleći RejZwierc 244; Ci ſie w ten cżás naświetley s pocżtem okazáli. Iáko Srocżki Pawowie/ świetlno ſie byc zdáli BielSat L4 [idem] BielSjem 27; [iáko ludzie kochaią ſie záwſze w ſobie/ [...] zacność ſwoię/ dáry Boże wzgorę ná chłubę ſwą by paw ogon wyſtháwiáiąc GilPos 66]. Cf Przysłowie; »chodzić jako paw«.
»popędzić pawy« = umrzeć (1): Zá żywotá łákomego/ Gdy vmrze nic mu lepſzego/ Bo gdy iuż popędzi pawy/ Vydzye nędze y złey ſławy. RejZwierc 231v.
HK