« Poprzednie hasło: PIELGRZYMOWANY | Następne hasło: PIELGRZYMSTWO » |
PIELGRZYMSKI (18) ai
e jasne.
Fleksja
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | pielgrzymski | f | N | pielgrzymskå | n | N | |
G | G | pielgrzymski(e)j | G | pielgrzymski(e)go | ||||
A | A | pielgrzymską | A | pielgrzymski(e | ||||
L | L | pielgrzymski(e)j | L | pielgrzymskim |
pl | ||
---|---|---|
N | m pers | pielgrzymscy |
A | subst | pielgrzymski(e) |
L | pielgrzymskich | |
inne formy | ||
sg m D skostn - po pielgrzymsku |
sg m N pielgrzymski (1). ◊ f N pielgrzymskå (1). ◊ G pielgrzymski(e)j (1). ◊ A pielgrzymską (1). ◊ L pielgrzymski(e)j (5). ◊ n G pielgrzymski(e)go (1). ◊ A pielgrzymski(e) (2). ◊ L pielgrzymskim (2). ◊ pl [N m pers pielgrzymscy.] ◊ A subst pielgrzymski(e) (1). ◊ L pielgrzymskich (1). ◊ skostn D sg m po pielgrzymsku (2).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu.
Znaczenia
Przymiotnik od „pielgrzym”; ad peregrinationem pertinens Cn (18): Skąd mi to przyſzło [...] żeś mię racżył poznáć niewiáſtę pielgrzymſką. BielKron 53; A ná láto záś z wielkośćią Rycerſtwá pielgrzymſkiego z dálekich ſtron zebránego do Litwy y do Zmodzi ſię wroćił StryjKron 427; [StryjPocząt 284].
Wyrażenie: »w osobie, w postaci, w postawie pielgrzymskiej« = jako pielgrzym [szyk 4:2] (4:1:1): BielŻyw 132; y nálasł tám wiele vbogich ſiedzących przed broną/ y ſiedział miedzy imi w oſobie pielgrzymſkiey HistRzym 82, 78; Iáko ſie to wielekroć treſowáło/ iż Anieli Boży vkázowáli ſie w oſobach pielgrzymſkich á w oſobach vbogich RejPos 113; Vkazał ſię dwiemá idąc w drodze/ á oni ſobie gadáią o Bodze/ toć było práwie vkazał ſię im w pielgrzymſkiey poſtáwie. MWilkHist K3v, K3; [JanKoszŻyw F3].
a. Właściwy pielgrzymowi (5): BielKron 458; wielkie iáłmużny zá duſzę mężá ſwego cżyniąc/ iemu teſz wiele ſrebrá dáłá: ktore on nazaiutrz vbogim rozdawſzy/ w vboſtwie pielgrzymſkim/ do Rzymu ſię vdał/ y znabożeńſtwá/ mieyſce ono ſławne S. Benedyktá Káſſynum náwiedzáiąc SkarŻyw 353; Nánieśiono menice zewſząd rozmáitey: Chćiałem y ia znák ſwoiey zabáwy pielgrzymſkiey, Położyć ná tym groſzu kuźni ſtárorzymſkiey. CiekPotr )?( 2v.
Wyrażenie przyimkowe: »po pielgrzymsku« = jako pielgrzym (2): Kleophás/ ſtoiąc z Lukaſzem/ po pielgrzymſku/ rzecże MWilkHist I3v, I3v.
b. Będący własnością pielgrzyma, przeznaczony dla pielgrzyma (5): BielKron 176v; Pera, Pielgrzimska kálietá/ też tobołá páſturska. Mącz 290b; HistRzym 37v; Przychadzáli też niktorzy w pielgrzymſkim odźieniu/ áby ſię ocżywiśćie przypatrzyli tey piecży y ſtarániu/ ktorą ſláchtá Rzymſká około vbogich przyimowánia z wielką pokorą cżyniłá. ReszHoz 125.
Wyrażenie: »pielgrzymski dom« (1): Xenodochium eyn gaſthaus fur die bilger leut Goſćynny álbo pyelgrzymſky dom. Murm 137.
[Szereg: »pielgrzymski abo podrożny«: Petasus Ein Wan- derhutt Pielgrzimſka ábo Podrozna czapka ArtNom 26v.]
Cf NIEPIELGRZYMSKI, PIELGRZYMNY, [PIELGRZYMOW]
JBi