[zaloguj się]
[pdf]

PIERZYNKA (12) sb f

e oraz a jasne.

Fleksja
sg pl du
N pierzynka pierzynki pierzynce
G pierzynki
A pierzynkę pierzynki
I pierzynkami

sg N pierzynka (4). ◊ G pierzynki (2). ◊ A pierzynkę (2). ◊ pl [N pierzynki.] ◊ A pierzynki (2). ◊ I pierzynkami (1). ◊ du N (cum nm) pierzynce (1) ZapKościer 1580/5.

Sł stp notuje, Cn brak, Linde także XVII w.

Znaczenia
1. Dem od „pierzyna”; cultricula Mącz, culcitrula Calep (11): Na wronyeczkiey Vliczi [Anna szynkarka] v herbowniczky pyerzynką beſz poſſewky vkradla LibMal 1546/115, 1546/115v; Tlumoki Axamitne czerwone na pierzinki 2. WyprKr 97, 97; Dwie pierzince dwie poduſcze trzi zaglowki [...] poſzwa cwelichowa ſpierzinki ZapKościer 1580/5; Culcitrula – Pierzinką. Calep 275b; SkarKazSej 704b; [druga pierzynka mała z cwelichową naspą InwMieszcz 1583 nr 243; 3 pierzynki, w których 1 1/2 kamienia i 2 funty pierza z kwapem starego InwMieszcz 1583 nr 250, 1566 nr 128, 1580 nr 229].

W charakterystycznych połączeniach: pierzynka bez poszewki; poszwa z pierzynki; tłumok na pierzynkę (2); pierzynka długa, mała, wąska.

Wyrażenie: »odspodnia pierzynka« = materac, piernat (1): Cultricula, Odſpodnia pierzinká/ Piernatek/ Materaczek. Mącz 71a.
Szeregi: [»pierzynka albo kołdra«: Téy wody wźiąć ſześć łótów/ á dáć ráno pić ćiepło/ tákże wieczór ná noc: á wypiwſzy przykryć pierzynką/ álbo kołdrámi UrzędowHerb 349a (Linde).]

»pierzynka z poduszką; [poduszka, pierzynka]« (1): RejWiz 59; [Pościeli na dwoje łoże: najmie 6 poduszek, 2 pierzynce wąskie, długie; cztery pierzyny InwMieszcz 1580 nr 229].

W przen (1): [mąż upomina żonę] Cżáſem ſłowki pięknemi/ cżáſem też przykremi/ A cżáſem też onemi co w bok puka imi. A potym ſtanie wezmą pyerzynká s poduſzką/ Ze ſie ſnádnie zgodzimy pothym s pádią [lege: panią] duſzką. RejWiz 59.
Przen (1):

W połączeniu szeregowym (1): łoże iego [św. Wilhelma] ziemiá/ á poduſzká drewno/ pierzynká przykryćie ono cháłupki/ byłá. SkarŻyw 166.

2. n-pers (1): czo ſzyę tyczyę o then ogroth na kyedi stodolka leſzy Tam Rada wſzytka nadala kv vkrziwdzyęnyą pyerzinky 5 przętoff: a ot tego ma bycz dan myaſtu 3 g. ZapKościer 1586/68v.

Synonimy: 1. materacek, piernatek.

MN