[zaloguj się]
[pdf]

PIGWA (19) sb f

a prawdopodobnie jasne (tak w -a).

Fleksja
sg pl
N pigwa pigwy
G pigwy pigw(o)w
D pigwie
L pigwåch

sg N pigwa (6). ◊ G pigwy (1). ◊ D pigwie (1). ◊ pl N pigwy (10). ◊ G pigw(o)w (1). ◊ [L pigwåch.]

Sł stp, Cn notuje, Linde także XVIII w.

1. bot. Cydonia oblonga Mill. (Rost), pigwa pospolita; krzew lub drzewo z rodziny różowatych (Rosaceae); cotoneum Calep, Cn; coctanus Mymer1, BartBydg (5): Mymer1 19v; BartBydg 28b, 29b; Drugiemi záſię rzędy Pigwy á broſkwinie/ Figi á Pomoráńcże co roſtą y źimie. RejWiz 24; Calep 265b; [O Pigwach. [...] PIgwy dwoiákie ſą/ iedne ktore dawáią owoc wielki/ tych też drzewá więtſze bywáią/ á wſzákoż liśćie ná nich mnieyſze: drugich záśię drzewá mnieyſze ſą/ á liśćie więtſze: tych też owoc bywa mnieyſzy/ á właſnie ij zową Pigwy/ gdyż pierwſzy drugdźie zowią Koktany. Cresc 1571 411 (Linde)].
2. Jadalny owoc pigwy (często używany w lecznictwie); cydonium BartBydg, Calep, Cn; cotanum BartBydg; chryzomelum, (malum) cotoneum a. lanatum Cn (14): Cotanum, est genus malorum, pomorum, fructuum, nucum, pigwy. BartBydg 36b, 27b; Ty Pigwy ktore ſą ſlodkie maią w ſobie nawiętſzą wilgotnoſć FalZioł III 13c; Lektwarz vcżyniony z pigwow [...] Ieſt barzo dobry naprzeciw [...] bieguncze FalZioł III 13c; Zioła zimne: ſą ty. [...] Mirtus/ Sorbus/ pigwy, żołądz FalZioł V 96, III 13b, c, d [3 r.], V 68v; Vnedo – Iabłko podobne pigwie. Calep [1136]a, 193b; KmitaSpit Cv; [Cresc 1571 411 cf znacz. 1; CYDONIA, COTANIA, Chryſomela, Strutea, Citromela. Pigwy. Dwoiáki rodzay Pigwów ieſt/ ieden wielki/ któré ſą wielkié iábłká/ [...] tákich w Polſcze niémáſz UrzędowHerb 335b (Linde)].

Synonim: 2. koktan.

Cf PIGLA

DDJ