zool. Hirudo medicinalis L. pijawka lekarska; pierścienica z gromady pijawek (Hirudinea); żywi się krwią kręgowców; od czasów starożytnych używana w lecznictwie do upustu krwi; sanguisuga Murm, Mymer¹, BartBydg, Mącz, Calep, Cn; hirudo Murm, BartBydg, Mącz, Calep, Cn (31): Murm 101; Mymer¹ 28; BartBydg 69b, 136; Popioł gdy będzie na pijawkę poſypan/ tedy krew ktorą piła zaſię zwroci. FalZioł IV 52c, +2f, I 47c; To też miaſto [Neapolis] od pijawek zarażone było, że ludzie odnich marli, Ale Virgilius złotą vcżyniwſzy pijawkę wrzucił ią doniektorey [!] iamy, á tak wſzytki pijawki do wody z miaſta pouciekały. BielŻyw 123; Mącz 156d, 367c; Pijawká gdy ſye przypije/ połóż iey pluſkwę ná głowę/ wnet odpádnie SienLek 154; Przydawa ſye theż/ iż niegdy bydlę pijawkę wypije/ temu gdy pluſkwę w pićiu daſz/ wneth pijawki pozbędźie. Bo iáko pijawká przed pluſkwą/ tákież pluſkwá przed pijawką vćieka. SienLek 154, 46v, 154 [2 r.], 159 [2 r.], 192, S[ss]4; RejPos 176v; Calep 484b, 944a.

W porównaniach (2): CzechEp 164; Y tak lichwiarz wypiia vtrapione ludźie: Iak wyſyſa krew ludzką piiawká ná vdźie. KlonWor 75.

W charakterystycznych połączeniach: pijawka imie się miejsca, przypije się (3), ucieka, wysysa krew; pijawkę odrzucić, wrzucić, wypić (2), zabić (2), zetrzeć; pijawek nakłaść, nałowić; pijawki pozbyć się; uciekać przed pijawką (2).