« Poprzednie hasło: [PŁONIE] | Następne hasło: PŁONIENIE » |
PŁONIEĆ (2) vb impf
o jasne.
Fleksja
indicativus | |||
---|---|---|---|
praes | |||
sg | pl | ||
1 | płonieję | ||
3 | płonieje | płonieją |
praes 1 sg płonieję (2). ◊ [3 sg płonieje [cf też PŁONIENIE]. ◊ 3 pl płonieją.]
Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVII w.
Znaczenia
- 1. Stawać się niepłodnym, jałowym (1)
- 2. Więdnąć, wiotczeć (1)
1. Stawać się niepłodnym, jałowym; sterilescere Mącz, Cn; defrugari, effetus fieri, emacrari, esse sterilis, evanescere, exolescere, fatiscere, vanescere Cn (1): Sterilesco, Płonieyę/ ſtayę ſie niepłodnym. Mącz 414c; [Przeto iż zboża folwarkowego nie staw[i]ają w folwarku królewskim, [...] przeto też gnojów niemasz i role płonieją LustrMaz I 41; Volck Rrr].
[Szereg: »nie płonieć ani wygorewać«: Tym też zbożym rola nie płonieie/ áni wygorewa Cresc 1571 169 (Linde).]
2. Więdnąć, wiotczeć; flaccere, languere Mącz; exuri, glabrescere Cn (1): Flacceo, sive Flaccesco, id est, Langueo, Blednieyę, Płonieyę yáko gdy ziołá poczináyą ſchnąć y więdnąć. Mącz 129a.
[Przen: Wyradzać się [czym]:
W połączeniu szeregowym: zgodą nawyęcey wſzytki rzecży roſtą á kwitną/ á nyezgodą vſycháią á płonieią y martwyeią. HistTroj C2.
W przeciwstawieniu: »rość a kwitnąć ... płonieć«: HistTroj C2 cf W połączeniu szeregowym.]
Synonim: 2. więdnąć.
Formacje współrdzenne cf PŁONĄĆ.
Cf PŁONIENIE
MN