[zaloguj się]
[pdf]

PODWROCIĆ (17) vb pf

Teksty nie oznaczają ó; pierwsze o prawdopodobnie jasne (tak w pod-).

Fleksja
inf podwrocić
praet
sg pl
3 m podwrocił m pers podwrocili
conditionalis
pl
1 m pers bysmy podwrocili
3 m pers by podwrocili

inf podwrocić (3). ◊ fut 1 sg podwrocę (3). ◊ 3 sg podwroci (1). ◊ 3 pl podwrocą (2). ◊ praet 3 sg m podwrocił (5). ◊ 3 pl m pers podwrocili (2). ◊ con [1 pl m pers bysmy podwrocili.] ◊ 3 pl m pers by podwrocili (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde także XVII w.

Zburzyć, zniszczyć; subvertere Vulg, PolAnt; exterere Vulg; disperdere, extollere, praecipitare, succidere PolAnt [w tym: co (15)] (17): Y podwrocę wſzytki miáſtá twoie/ á zobalam wſzytki báſzty twoie. BibRadz Mich 5/11; Ktemu miáſthá/ mury/ gory/ pagorki/ drzewa láſy/ ſiáno z łąk/ y zbożá rozmiecą Y zá iednym pędem przyidą ku Bábilonu/ y podwrocą ie BibRadz 4.Esdr 15/42, Gen 19/21, 29, 2.Mach 12/15; BudBib 2.Mach 12/15; A inſzy potym dwá [aniołowie] Lotá z Sodomy wywiedli y Sodomę podwroćili CzechRozm 8, 42v, 51v; CzechEp 378.
Zwrot: »podwrocić z gruntu« (2): y podwroćił [Bóg] z gruntu miáſtá ony/ y wſzytki rownie ſpołu z mieſzczány/ y tákże wſzytki vrodzáie źiemie. BibRadz Gen 19/25, Gen 19/14.
Przen (5): tedy [wierni] [...] mocą duchowną wſzytkie báſzty y mieyſcá obronne przećiwniká ſwego Szátáná y pomocnikow iego/ podwrocą. CzechRozm 255; [Leop Ps 139/6 (Linde); Izażby Bog miał podwroćić ſąd? á wſzechmocny miałby wynicować ſpráwiedliwoſć? BibRadz Iob 8/3 (Linde); CzechRespons A3].
a) Wyrządzić coś złego, zaszkodzić; zniweczyć (4): Thy co ścyeſſki me yuż chcyeli podwroćić/ Rácżże ye ty ſam możnoſcyą ſwą ſkroćić LubPs ee2v; nogi moię podwroćili/ y ſćiſnęli iákoby wáłmi/ ſćieſſkámi ſwoiemi. Leop Iob 30/12; BudBib Esth 14/8.

podwroćić kogo (1): Ato gdy ſámi ná vmyſleſwym będąc wywroceni/ inſzych podwroćić/ y wiárę ich zwętlić/ chcą. CzechRozm 112; [boć nie ſpią aż co złego vcżynią: á niepierwey dorwą ſie ſnu/ ażby (kogo) podwroćili Leop Prov 4/16 (Linde), Iob 6/27 (Linde)].

Synonimy: zburzyć, zniszczyć.

Formacje współrdzenne cf WROCIĆ.

Cf PODWROCENIE, PODWROCONY

LWil