[zaloguj się]
[pdf]

POGRĘŻAĆ SIĘ (10) vb impf

sie (8), się (2).

o oraz a jasne.

Fleksja
inf pogrężać się, pogrążać się
indicativus
praes
sg pl
1 pogrążåm się
3 pogrążå się pogrążają się
praet
pl
3 m pers pogrążali się
conditionalis
pl
3 subst by się pogrążały

inf pogrężać się (2) TarDuch, Mącz, pogrążać się (1) SkarŻyw. ◊ praes 1 sg pogrążåm się (2). ◊ 3 sg pogrążå się (1). ◊ 3 pl pogrążają się (1). ◊ praet 3 pl m pers pogrążali się (1). f pogrążały się (1). ◊ con 3 pl subst by się pogrążały (1).

Sł stp: pogrężać się, Cn: pogrążam się, Linde brak.

Zanurzać się; sidere (ad ima a. in aqua) Mącz, Cn; desidere, hauriri, mergi, submergi, pessum abire a. ire, subnatare, subsidere Cn (10): Subsido, Vpádam ná dół/ pogrążam ſie Mącz 379b, 379b.
a. Zagłębiać się w wodzie (7):
Zwroty: »na doł się pogrężać« (1): Ut nullae anchorae sidant, Aby ſie żadne Anchory ná dół nie pogrążáły. Mącz 391d.

»w wodę się pogrężać« (1): lepſze ieſth miedzy nimi [nasionami] ktore ieſt pełne á miąſzſze á w wodę ſie pogrąża FalZioł I 111c.

α. Tonąć (5): Iezu ienżes y piotrowi gdi ſie pocżął pogrężać natychmiaſth rękę podał. TarDuch B3v; Ima petere, Tonąć/ pogrężáć ſie/ do dná yść. Mącz 295b; SkarŻyw 596; [A Piotr wyſtąpiwſzy złodzi/ ſzedł po wodách chcąc przyść do Ieſuſa/ A gdy báczył gwáłtowny wiatr/ zlękł śię i począwſzy śię pogrążać krzyknął rzeknąc/ Panie zachowai mię MurzNT Matth 14/30, Luc 5/7].
Zwrot: »pogrążać się wodą, w wodzie« [szyk zmienny] (1:1): á nápełnili dwie łodzi ták áż ſie wodą pogrążáli. RejPos 173v; SkarŻyw 597.
b. Zagrzebywać się w czymś mazistym [w czym] (1): Torpedo, [...] nie yáki rodzay morskich ryb/ które ſie w mule ná dole pogrążayą [!]/ á táyą y ynſze ryby około pliwáyące gnuśne czyną [!] á ták ye pożeráyą. Mącz 459a.

Synonimy: zanurzać się; α. tonąć, topić się.

Formacje współrdzenne cf GRĄŻYĆ SIĘ.

Cf POGRĄŻAJĄCY

JDok