| « Poprzednie hasło: PONURZONY | Następne hasło: PONURZYCIELOW » |
PONURZYCIEL (22) sb m
o prawdopodobnie jasne (tak w po-); prawdopodobnie -ciél, -ciel- (tak w -ciel).
Fleksja
| sg | |
|---|---|
| N | ponurzydél |
| G | ponurzydela |
| D | ponurzycielowi |
| A | ponurzyciela |
| I | ponurzyciel(e)m |
| L | ponurzycielu |
sg N ponurzydél (8). ◊ G ponurzydela (5). ◊ D ponurzycielowi (1). ◊ A ponurzyciela (4). ◊ I ponurzyciel(e)m (2). ◊ L ponurzycielu (2).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. ponurznik.
Znaczenia
1. Udzielający chrztu; wyraz używany przy komentowaniu różnic między katolickim i antytrynitarskim przekładem Nowego Testamentu (1): Opuſzczam one ich [...] ſproſne ſłow nowośći: kiedy miáſto krztu/ nurzánie/ [...] miáſto krzćićielá/ ponurzyćielá [...] wnoſzą WujNT przedm 8; [Odmieniłem záś ty [słowa] ktorem widział y niewłaſnie y nieſłuſnie zdawná przełożone [...]. Iáko [...]: ponurzyćielá miáſto Krcżyćielá. CzechNT +3v].
2. Przydomek św. Jana chrzczącego nad Jordanem (w terminologii anabaptystów) (21): CzechRozm 4v; Lecż iuż ták opuśćiwſzy Ponurzyćielá/ o Meſyaſzu/ od Bogá dánym wedle obietnic/ świádcżącego pryſtąpmy [!] do Ewánieliſty Ianá CzechEp 305, 154, 307.
Zestawienie: »Jan (a. Johan) (święty) Ponurzyciel« = Ioannes Baptista (a. baptizans) PolAnt (17): Nie powſtał miedzy národzonymi z niewiaſt/ więtſzy nád Ioháná ponurzyćielá. BudNT Matth 11/11, Matth 11/12, 14/8, 17/13, Mar 6/15[14], 8/28, Luc 9/19; CzechRozm 48, 58, 147, 147v, 189, 253; Iana ś. ponurzyćielá Ewánieliſtowie inſzy/ procż Ianá/ zwáli głoſem wołáiącego ná puſzcży CzechEp 152, 154, 303 [2 r.]; [O przyśćiu Eliaſzowym powieda. A iż nim był Ian ponurzyciel. CzechNT Matth 17 arg].
Synonim: krzciciel.
MC