[zaloguj się]

POPRZEDAĆ (47) vb pf

Wszystkie samogłoski jasne (w tym w e 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
inf poprzedać
praet
sg pl
1 m -m poprzedåł m pers
3 m poprzedåł m pers poprzedali
plusq
sg
3 m beł poprzedåł
imperativus
sg pl
2 poprzedåj poprzedåjcie
conditionalis
sg
3 m by poprzedåł
impersonalis
praet poprzed(a)no
con by poprzedåno
participia
part praet act poprzedåwszy
inne formy
pass praet pl 3 subst - poprzedały się

inf poprzedać (6).fut 1 sg poprzedåm (1).1 pl poprzedåmy (2).praet [1 sg m -m poprzedåł.]3 sg m poprzedåł (14).3 pl m pers poprzedali (12).[plusq 3 sg m beł poprzedåł.]imp 2 sg poprzedåj (1).2 pl poprzedåjcie (1).con 3 sg m by poprzedåł (1).impers [praet poprzed(a)no.]con by poprzedåno (1).pass praet 3 pl subst poprzedały się (1).part praet act poprzedåwszy (7).

stp notuje, Cn, Linde brak.

Dokonać wymiany wielu dóbr na pieniądze lub inne dobra; niekiedy: sprzedać wiele; vendere Vulg, PolAnt [kogo, co] (47): Kupiec tám ſługi wyſtáwiał/ Ná targ áby ie poprzedał: Y wźiął zá nie zyſk ne [!] máły BierEz Bv; Będę w owce bárzo bogát. Potym z nich wełnę poprzedam/ Pieniędzy wiele názbieram. BierEz Q3, P2; wſzlyepuczowye pokradl v yednego kmyeczia ſchati byalle, dwye koſſuli czienkie, dwa rączniki czienkie dwye koſſuli paczeſzne, dwye poſchewcze, tho poprzedal y thu y owdzie LibMal 1544/87; wyanykowye dworcze ſvknyą czwikowſkiego ſvkną y plaſchcz vkradl y ſchath byallich kylko y plothna czienkiego 14 lokieth poprzedal tho y przepiel LibMal 1544/87, 1544/87, 1545/107v, 108; KrowObr 38; A drudzy poprzedawſzy wſzytko/ co mieli/ prośili ſpołu Páná/ áby záchował ony/ ktore niepobożny Nikánor przed ich przyśćiem y potkániem poprzedał. BibRadz 2.Mach 8/14; BielKron 359, 363; Prot A3v; Muśi woły poprzedáć/ choć ich w pług potrzebá/ Ze złego wybieráiąc/ lepiey kupić chlebá. BielSat D4v [idem BielRozm 32], C2; Zá Apoſtołow Chrześćijánie nowi/ wſzyſtko poprzedawſzy á przed nogi Apoſtolſkie położywſzy/ ſpolny żywot w dobrowolnym vboſtwie wiedli. WujJud 144; BudBib 2.Mach 4/32; przyiáchał do niego on Rzymiánin/ y ſwe wſzytko poprzedawſzy/ pieniądze mu dał/ á ſam do śmierći przy nim zoſtał. SkarŻyw 454, 62; BielRozm 17, 32; GostGosp 72; Poprzedayćież máiętnośći wáſze/ á dayćie iáłmużnę. WujNT Luc 12/33, s. 271; SarnStat 239, 696; Gumná ſą w opátrznośći/ Role ſie záśiały/ Zbożá ná targ wiezione/ też ſie poprzedáły. PaxLiz B2v; [Corrasi omnia. Wſſytkom poprzedał. TerentMatKęt G2; LustrPłoc 27; jako ludzie zeznawali, na tym spuście nasolono ryb pospolitych beczek krasnostawskich 12, okrom tego, co tak żywizną poprzedano i zjedziono. LustrRus 113].

poprzedać komu (3): thi woli zidzy Zwoloch wignaly y zidzy ych wpolſcze y kvpczom ynſchem y ſchamem theſch Borzobathem poprzedaly. LibLeg 11/159; LibMal 1547/128v, 1550/154v; [item od ról pustych w kluczu laznowskim które beł poprzedał urzędnik za X. Arcybiskupa poddanym z tego klucza, wziąłem in summa wszytkiego 26 [florenów], 6 [groszy] InwBiskWłocł 1582/160, 1582/328].

poprzedać na kogo, na co [= z przeznaczeniem na kogo, na co] (3) : Falendyſzem pryęzwáli [!] Włoſkie ſukno drogie/ Aby chytrzey ſzaleli Polaki vbogie. [...] Kupćie mili polacy ieſt śię w czym okazáć. [...] Poprzedamy ná ten ſtroy ony chude kárwy. BielSat B4 [idem BielRozm]; SkarŻyw 291; BielRozm 13.

poprzedać na kogo [= komu] (1): Glod ták párł Egyptczyki że y bydło y imienie ná Krolá poprzedáli Leop Gen 47 arg.

poprzedać za co (3): w dolſku [...] trzy konye vkradl ſthowarziſchem [...] poprzedali the konye yednego za 4 grzywny drugiego za trzi a trzecziego za 5 grzywyen LibMal 1545/109, 1547/131 [2 r.].

poprzedać po ilu (1): thu wpoznanyv na ſzwyethi Ian pyorek ſtruſchowych 19 sthaſchu vkradl tho poprzedal po schelyagu y po kwarthnyku LibMal 1547/125.

poprzedać dokąd (1): Menelaus [...]/ vkradſſy z kośćiołá niektore nacżynie złothe/ darował Andronikowi/ á ine poprzedał do Thyru/ y do inych miaſt okolicżnych. Leop 2.Mach 4/32.

W przeciwstawieniu: »poprzedać ... (na)kupić« (6): TEmerlan Owce paſał/ [...] Poprzedał Owce Woły/ á Koni nákupił RejZwierz 33, 121v; BibRadz Matth 13/46; WujNT Matth 13/46; Vſtáwiamy [...]/ áby ći zamorſczycy y cudzoźiemcy/ co máiętnośći źiemſkich nákupili/ do trzech lat powinni to poprzedáć SarnStat 1129 [idem] 107.

W charakterystycznych połączeniach: poprzedać imiona (imienie) (4), majętność (majętności) (2), rzeczy, (swe) wszy(s)tko (2); poprzedać (wszystko) co ma (5).

Zwrot: »poprzedać pod więtszą ceną« (1): Vide supra subiicere hastae, Cziyę máyętność skazáć/ poprzedáć pod więtſzą cęną/ to yeſt/ któ więcey zá nię chce dáć áby yą miał. Mącz 153c.

Synonim: zbyć.

Formacje współrdzenne cf PRZEDAĆ.

Cf POPRZEDANIE

MC