« Poprzednie hasło: [POROBSTWO] | Następne hasło: POROCZKOWY » |
POROCZKI (24) sb pl t
Oba o jasne.
Fleksja
pl | |
---|---|
N | poroczki |
G | poroczków, poroczek |
D | poroczkåm, poroczkom |
A | poroczki |
L | poroczkach, poroczk(o)ch |
N poroczki (6). ◊ G poroczków (3), poroczek (1); -ów UstPraw (2); -ów : -ek SarnStat (1:1); ~ -ów (1), -(o)w (2). ◊ D poroczkåm (2), poroczkom (1) UstPraw (2:1). ◊ A poroczki (3). ◊ L poroczkach (7), poroczk(o)ch (1); -ach : -(o)ch UstPraw (6:1); ~ -ach (6), -åch (1); -ach : -åch UstPraw (5:1).
Sł stp, Cn notuje, Linde także XVII w.
Znaczenia
1. Posiedzenia sądów ziemskich; iudicia equestris Ordinis, in quibus causae civiles et privata ... indicantur Cn (24): Poroczki máią być cztery rázy do roku UstPraw B4v; powodowi ná wiecách tylko prawdziwą niemocą odwłoká należy/ A ná poroczkách powodowi raz proſtą niemocą ma być rok przełożon. UstPraw G3; ktorych gránic ſkaźń y wſzytek poſtępek práwá ma Podkomorzy przes lift ſwoy powodem odeſłáć ſądowi zyemſkiemu ná poroczki bliżſze UstPraw I, B4v, C, Cv [2 r.], G, G3 [4 r.], G3v; Około praw pototznych/ to możem opátrzyć/ Inſtigatory w źiemi/ iuż w káżdey ſpoſobić. Zeby przy ſądziech káżdych ná wſzelki tzás były/ W Siem/ ná wiecách/ Porotzkách/ pilnie przeſtrzegáli. WierKróc B3; [USTáwiliſmy/ Iż Woiewodowie Roki wielkié ſądźić máią: á tho gdy wynidą dwoie Poroczki/ tedy po nich trzećié Roki máią być ſądzóné TarnUst 70 (Linde), 14 (Linde); Poroczki/ Iurisdictio, Termini terrestres, sic vocant cancellariae. Volck Sss2v].
Zwrot: »poroczki sądzić, mają być sądzone; (od)sądzenie poroczkow« (1:3;2): á ktoryby [sędzia] do Roku niemięſzkał/ á poroczkow nieſądził przes Rok/ Tedy ſláchtá mogą inſzego obráć wedle obyczáiu ſtárego. UstPraw Cv; Poroczki máią być ſądzone ná káżdy Mieſiąc w káżdym powiećie UstPraw G3, B4v, C; Záczym áby [...] po odſądzeniu Poroczek w Káliſzu/ Konińſkié we dwie niedźieli: á w drugich powiećiéch zá nimi/ podług czáſów Conſtitucią opiſánych/ ſądzoné były. SarnStat 725, 724; [TarnUst 14 (Linde)].
Wyrażenie: »poroczki wywołane (a. obwołane)« (3): tedy ſędzia s podſędkiem y s piſárzem máią ſędźić/ z ktorych ieſliby ktorzy [!] ná Poroczkoch álbo ná rocech wywołánych niebył/ táki ma być karan winą náſzą Krolewſką czternaſćią grzywien. UstPraw B4v; Ktoryby Woiewodá álbo Woiewodzy/ ták też z Perſon ſądownych przełożyłby roki álbo Poroczki obwołáne: táki ma być karan winą ſtem grzywien UstPraw C, Cv.
Szereg: »roki albo poroczki« [szyk 2:1] (3): Pozwánemu ná roki może mu być rok przełożon proſtą niemocą/ Ná wtorym roku prawdziwą niemocą/ Na trzećim roku ma przyſiądz/ iż był w przeſzłe roki álbo poroczki chor. UstPraw G3, B4v, C.
2. [Zapas żywności z ubiegłego roku; przen: A gdy ſie [myśliwiec] źwierzem obłoży/ Tálerz Pan ciepło náłoży. Z wierzchem każe nálać piwá/ Porocżki mu doſzły żniwá. BielawMyśl A4v (Linde).]
Cf [POŁROCZKI]
MN