[zaloguj się]
[pdf]

POSKAKOWAĆ (23) vb impf

Oba o oraz oba a jasne.

Fleksja
inf poskakować
indicativus
praes
sg pl
1 poskakuję
2 poskakujesz
3 poskakuje poskakują
fut
pl
2 m pers będziecie poskakować
imperativus
sg pl
1 poskakujmy
2 poskakuj

inf poskakować (2). ◊ praes 1 sg poskakuję (3). ◊ [2 sg poskakujesz.] ◊ 3 sg poskakuje (7). ◊ 3 pl poskakują (3). ◊ fut 2 pl m pers będziecie poskakować (1). ◊ imp 2 sg poskakuj (1). ◊ 1 pl poskakujmy (1). ◊ part praes act poskakując (4), poskakująć (1) Mącz.

Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVII w.

Skakać, podskakiwać; salire, transilire Leop; persultare Calep; saltare, saltitare, subsilire, subsultare Cn (23): RejWiz 138; DRabi kiedy ná woynę/ idą/ poſkákuią/ A gdy lázą do domu/ rádzi náchrámuią. RejZwierz 103, 58; Subsultim. [...] Trochę poskákuyąć Mącz 365c; Consilio, Simul salio – Społem poskakuię. Calep 246b, 792a.

W porównaniach (2): Y wynidziećie/ á będziećie poſkákowáć by ćielętá z ſtádá. Leop Mal 4/2; Lecz ich wiele/ nád wolą gdy tu co przypádnie/ By młodé dźiatki gráiąc poſkákuią ſnádnie. GosłCast 42.

Zwroty: »poskakować sobie« (1): Więc oni Krolicżkowie/ więc też Záiącżkowie/ Wſzędy w onym ogrodku poſkákuią ſobye. RejWiz 65.

»od wielkiej radości poskakować« (1): Praegestio – Od wielkiei radoſczi poskakuię Calep [833]b.

Przen (4):
Zwrot: »po [czyjej] woli poskakować« = być komuś całkowicie posłusznym, być zależnym od czyjejś woli (1): v którégo [Turka] w ręku żywot twóy y śmierć: nie práwem/ ále kiiem/ więźieniém/ okowy y częſtym wzbiérániém/ náuczy ćię po ſwéy woli poſkákowáć. OrzJan 19.
a) W antropomorflzowanym opisie gry w szachy (1):
Zwrot: »sobie poskakować« (1): Roch ſie też biały ku potkániu ſtroi/ A w ſwietney ſobye poſkákuie zbroi. KochSz B3.
b) Cieszyć się (2): Ták práwie iáko w kregle igra imi [prokurator, tj. adwokat – swoimi klientami] ſobie/ Iż ieden poſkákuie/ drugi ſie w łeb ſkrobie. RejWiz 140; Mądry boi ſie/ y ſchrania ſie złego: ále głupi poſkákuie duffáiąc ſobie. Leop Prov 14/16.
a. Tańczyć, pląsać, wykonując skoczne ruchy (4): á drugiego znam/ ktori/ iż kęs po Włoſku tańcowáć vmie/ y tedy/ y owędy/ idąc po vlicy nieznácżnie poſkákuie GórnDworz I8v; A zać to lekki kozub [tj. krynolina]/ ábo te pśie vſzy/ Co to koło niey wiſzą czworákie rękawy [...]. Iednoć ſámá w tey izbie muśi więc táńcować/ Z tákim długim ogonem trudno poſkákowáć ZbylPrzyg A4v; [A Syn piękney Látony z lutnią chodzi graiąc/ Dziewięć Pánien przy ſobie Helikońſkich máiąc: [...] á ſmycżkiem wypráwia Errato/ poſkákuiąc nogi kſztałtnie ſtáwia ZbylDroga Gv (Linde)].
Zwroty: »sobie poskakować« (1): RejWiz 8 cf »w taneczku poskakować«.

»w taneczku poskakować« (1): Albo y białagłowá gdy brwi záfárbuie/ Iuż więc ſobie w tanecżku buyniey poſkákuie. RejWiz 8.

»z wielkiego wesela poskakować« (1): Lecż z wielkiego weſela/ durno poſkákuymy/ Dárſkich chodakow náſzych/ namniey nie lituymy: Iuż Muzyko gray PaxLiz E4.

b. Szybko przemieszczać się; iść, biec susami; badizare Calep; assultim ingredi, subsultim decurrere Cn (5): Szkápá też poſkákuiąc precż przez pole kłuſze. RejWiz 126, 109; (nagł) Iáko s świnie koniká vcżynić. (–) [...] Wſiądźże ná nię á świeże gowno wezmi w zęby/ Toć poydzie łeb podnioſzſzy ſámá nie zwie kędy. To cżáſem poſkákuiąc/ cżáſem inochodą/ Iáko byſtry ochromak/ gdy go ieſzcże bodą. RejFig Bbv; Calep 121b.
[Zwrot: »sobie poskakować«: Postój, bracie! Skąd wędrujesz, Idąc, sobie poskakujesz? PismaPolit 74.]
Szereg: »poskakować, pospieszać się« (1): By ná cię y ná grzbiet twoy nie ſpadł pogrom z pukiem. Poſkákuy, poſpieſzay ſię CiekPotr 76.

Synonim: a. tańcować.

Formacje współrdzenne cf SKAKAĆ.

KO, IK