« Poprzednie hasło: POSKOCZYĆ | Następne hasło: [POSKOKI] » |
POSKOK (12) sb m
Oba o jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | poskok | poskoki |
G | poskok(o)w | |
A | poskok | |
I | poskokiem | poskoki |
sg [N poskok.] ◊ A poskok (1). ◊ I poskokiem (6); -em (1), -(e)m (5). ◊ pl N poskoki (1). ◊ G poskok(o)w (2). ◊ I poskoki (2).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w.
Znaczenia
- Podskok
(12)
- Przen: Występek (1)
- a. Skoczny ruch w tańcu (3)
- b. [Sus, szybkie przemieszczanie się]
- c. W funkcji przysłówka: szybko
(5)
- α. »poskokiem« (4)
Podskok (12):
Zwrot: »weselić się z poskoki« (2): Weſelmy ſię z poſkoki/ gdyz Pan/ ten dźień/ ſpráwił GrabowSet Kv [podobnie] K.
Szereg: »potrzęs a poskok« (1): á cżáſem też y ſámemu ná iákim leguchnym wozecżku bez potrzęſow á bez poſkokow nie wádzi ſie przeieździć. RejZwierc 164v.
Przen: Występek (1): Y zá nożki vłápię/ nie puſczę ćie dáléy/ Aza ták pohámuię poſkok twóy zuchwáły. GosłCast 29.
a. Skoczny ruch w tańcu (3): Bo możeſz thy ſobie bez wſzetecżnego opilſtwá álbo nikcżemney bieſiády záchowánie vcżynić: iedno teſacżkiem/ gdy przed nimi ſztucżkę nadobną wypráwiſz: drugie też poſkokiem/ drugie też lutenką/ á nawięcey wdzięcżnemi rozmowámi RejZwierc 24v.
W połączeniach szeregowych (2): Iuż tám y piękne bieſiády/ iuż tám y káżde krotofile vcżćiwe/ y poſkoki pomierne/ wſzytko ſie ználeść może. RejZwierc 114v, 12v.
b. [Sus, szybkie przemieszczanie się: Postój, bracie! Skąd wędrujesz, Idąc, sobie poskakujesz? [...] (–) Niedaleko, z onej góry, Przeto poskok jest mi spory. PismaPolit 75.]
c. W funkcji przysłówka: szybko (5):
Wyrażenie przyimkowe: »z poskokiem« (1): A tak/ Hoyda/ Hoyda Krokiem Idzmy rychley/ aſpoſkokiém [!] RejKup ee6v.
α. »poskokiem« (4): RejKup h3; tákże theż y owi [żołnierze] co ná zad ſtali mogą vcżynić/ thákież ſie rozwieść/ [...] złożywſzy drzewcá poſkokiem. BielSpr 72.
Zwrot: »iść, pojść poskokiem« (1:1): BielSpr 72; Ale kiedy iuż owá ſztuká [tj. część grobli lub tamy] zádnia póydźie w przednią/ tedy iuż wodá póydźie poſkokiem/ o żadną ſye rzecz nie będźie hámowáłá. Strum G.
Cf POSKOCZEK
KO