[zaloguj się]
[pdf]

POSTAWAĆ (13) vb impf

o jasne; w inf oba a jasne; w pozostałych formach -tå- (7), -tą- (2) BielSpr, PaxLiz.

Fleksja
inf postawać
indicativus
praes
sg
1 poståwåm
2 poståwåsz
3 poståwå
praet
sg
3 m poståwåł
n postawało
imperativus
sg
2 poståwåj
conditionalis
sg
3 m by poståwåł

inf postawać (3). ◊ praes 1 sg poståwåm (2). ◊ [2 sg poståwåsz.] ◊ 3 sg poståwå (2). ◊ praet 3 sg m poståwåł (1). n postawało (1). ◊ imp 2 sg poståwåj (2). ◊ [con 3 sg m by poståwåł.] ◊ part praes act poståwając (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde także XVII – XVIII w.

1. Przystawać, zatrzymywać się w ruchu (chodzie, biegu itp.) co jakiś czas lub na jakiś czas; stare Vulg, PolAnt; constare, resistere, restitare Mącz, Cn; insistere, subsistere Cn (8): Przy tym czaſie przed ſamym zleżeniem ma Pani brzemienna lekky pochadzac zchylaiąc ſie cżęſto ku ziemi, iakoby czo miała zbierać z ziemie/ a potym poſtawać FalZioł V 19d; Ieſliż chceſz záchowác zdrowie ſwe nie oglądayże ſię ná zad/ áni poſtaway ná tych wſzytkich rowninách/ vćiekay rychley ná gorę BibRadz Gen 19/17; Restito frequentativum, Poſtáwáć/ Záſtánowić ſie częſto w dródze. Mącz 419d, 397a, 418a; BielSpr 68; Calep 277b; CiekPotr 76; [At etiam reſtitas. a yeſcze poſtawaſz TerentMatKęt E4v; Y záś záwołał Ionátás chłopięćiá/ mowiąc: Pośpieſſay co rychley/ nie poſtaway. Leop 1.Reg 20/38 (Linde)].

W połączeniu szeregowym (1): [Złodziej] Poſtępuie/ poſtawa; ieſli kto nie gada/ Nádſłuchuie: kłádźie ſię/ wſtáie y pośiada. KlonWor 5.

2. Trwać w jakimś przekonaniu, przy jakichś poglądach [na czym] (2): Ku ktorym [kondycyjom] się my jenak co najbliżej przystawając, ile jeno sumnienie dopuścić mogło, podaliśmy na karcie ku WKM to, na czym nam postawać przysłuszało Diar 86.
3. Pojawiać się, występować, mieć miejsce [zawsze z przeczeniem; w tym: gdzie (2)] (3): We dniem ćierpiał vpalenie ſłoneczne/ á w nocy mroz/ y nie poſtawał ſen ná oczách moich [recedebat somnus meus ab oculis meis]. BibRadz Gen 31/40; Ieſtem iák źiemiá płonna/ nie ſpráwiona/ Co pożytku nie dawa/ Kiedy nie śieie ręką/ w tym ćwicżona/ Y pług/ w rok nie poſtawa GrabowSet F4v; Przez nie [przodków świętych] Kroleſtwo POLSKIE/ obronę miewáło/ Ták iż nieſzcżęśćie żadne/ w nim nie poſtáwáło. PaxLiz A3; [poslalismy skokiem do Laskiego [...], abi koniecznie pod laską naszą albo Choczim wroczil woiewodzie wołoskiemu, albo z ziemi naschei wyezdzal i wieczei thu nie posthawal CorfusDocum 1564 nr 129].

Formacje współrdzenne cf 1.STAĆ.

Cf POSTAWAJĄCY, POSTAWANIE

SBu