POSTAWIAĆ (7) vb impf i pf
impf (6) [w znacz. I.], pf (I) [w znacz. II.].
o oraz pierwsze a jasne.
Fleksja
indicativus |
praes
|
|
sg |
1 |
postawiåm |
2 |
postawiåsz |
3 |
postawiå |
praet |
|
sg |
pl |
3 |
m |
|
m pers |
postawiali |
f |
postawiałaś |
m an |
|
imperativus |
|
sg |
2 |
postawiåj |
impersonalis |
praet |
postawiano |
praes 1 sg postawiåm (3). ◊ 2 sg postawiåsz (1). ◊ [3 sg postawiå.] ◊ praet [3 sg f postawiałaś.] ◊ 3 pl m pers postawiali (1). ◊ imp 2 sg postawiåj (1). ◊ impers praet postawiano (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVII w. s.v. postawić.
I.
impf (6):
1.
Umieszczać, lokować; sytuować [w tym: kogo, co (2); gdzie (3)] (4):
a.
Kłaść gdzieś (3):
SienLek 159;
ná ktorych [św. męczenników i konfesorów] mieyſcách [kacerze] náświęćili ſobie niewiem iákich Huſow/ Wiklefow/ Zwinglijanow [...]: ktorych żywoty opiſáli/ drukowáli/ málowáli/ y po bożnicách ſwych/ wyrzućiwſzy święte/ poſtáwiáli. ReszPrz 43.
Zwroty:
[»rzędem postawiać«:
Ty, chłopie, rzędem postawiaj szklenice. Otwin(?)Erot 124.
]»na słońcu [= w miejscu nasłonecznionym] postawiać« (1): Weźmi [...] kwiećia chebdowégo gárśći dwie/ kwiećia bzowégo ſześć gárśći/ włoż to wſzyſtko we śklenicę wcześną/ náléy oliwy co wnidź może/ záwięż dobrze wiérzch máchárzyną/ á ná ſłońcu poſtáwiay przez cáłé láto/ tym oleiem pomázuy wſzelką bolączkę SienLek 126.
b. Przyjmować na gospodę, użyczać miejsca na postój (1): Hospitor, arnice in hospitium recipio et recipior, Poſtáwiam gośćiá też ſtoyę ná goſpodźie yeſtem tu gośćiem. Mącz 159a.
2.
Nadawać pozycję pionową (1):
Zwrot: »prosto postawiać« (1): Erigo, Podnoſzę/ Proſto poſtáwiam. Mącz 350c.
3. [Zwrot: »postawiać [co] na świadectwo« = powoływać się na coś: Przethoż gdy chce ſwoie Miniſterium zálecáć Páweł ſwięty być prawdziwe á práwie Kryſtuſowe/ tylekroć poſtáwia ony Zbory/ ktore zgromádził náuką oną prawdziwą ná ſwiádectwo/ dla thegoż mowi: Liftem náſzym wy ieſteſcie nápiſanym w ſercach náſzych/ ktory widzą y cżytáią wſzyſcy ludzie GilPos 164.]
** Bez wystarczającego kontekstu (1): Restituo, Wrácam zás/ poſtáwiam ſtawiam/ też odnawiam. Mącz 413d.
II.
pf (l):
1.
Umieścić, ulokować, postawić wiele (1):
Zwrot: »straż postawiać« (1): Gdy miáſtá dobudowano/ Brony z záwierano/ ſtraż po ſtáwiáno [!]/ policżono te ktorzy ſie z niewoley náwróćili Leop 2.Esdr 7 arg.
2. [uczynić, mianować [kogo kim]: Co rzecżeſz gdy ćię náwiedzi (nieprzyiaćiel) á ty poſtáwiáłáś ie nád ſobą kſiędzmi zwierzchniemi [assuefecisti eos super te principes et capitaneos] BudBib Ier 13/21.]
Formacje współrdzenne cf 1.STAĆ.
Cf POSTAWIANY
SBu