[zaloguj się]
[pdf]

POSTRASZYĆ (10) vb pf

o oraz a jasne.

Fleksja
inf postraszyć
praet
sg
3 m postraszył, postrasz(e)ł
f postraszyła
imperativus
sg
2 postrasz
conditionalis
sg
3 m by postraszył

inf postraszyć (1). ◊ fut 1 sg postraszę (2). ◊ praet 3 sg m postraszył (1), [postrasz(e)ł]. ◊ f postraszyła (1). ◊ imp 2 sg postrasz (1). ◊ con 3 sg m by postraszył (3). ◊ part praet act postraszywszy (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde bez cytatu.

Wzbudzić, wywołać strach, wystraszyć; conterere PolAnt; terrore incutere Mącz [w tym: kogo, co (9)] (10): Oná z brodą máſzkárę/ w izbie záwieśiłá/ A gdy dziecie płákáło/ więc páná prośiłá/ Iżeby ie poſtráſzył/ włożywſzy máſzkáry RejFig Dd6; Mącz 339b; BibRadz Ios 10/10; Ieſzcże tego niepráwie tá przećiwna Wiedmá W mię wmowiłá/ że bych ſię miał bać/ ále przedſię Poſtráſzyłá mię nieco KochOdpr D2v; Pátrz iéy [Andromachy] tu/ nálazłem ślad/ boiaźń ią wydáłá: Poſtráſzę ieſcze: oná mężna myśl vſtáłá. GórnTroas 45; [DramStp I 632].

postraszyć czym (3): Alie day ſam iedno puzkę Poſtraſzęċ ią panią duſkę. czo wniey ſwiety oley leży Viſrzys wnet iakoċ pobieży. RejKup m5v; RejAp 117v. Cf Zwrot.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Abowiem by cie tu ociec twoy cieleſny poſtráſzył/ iżby cie chciał wydziedziczyć z nędznego ſpłachciá twego/ [...] obácż iákoby cie tá rzecż ruſzyłá. RejPos 40v.

W przeciwstawieniach: »postraszyć ... serca dodać, opowiedać pociechę« (2): iż Duch ſwięty poſtráſzywſzy ſumnienia wiernych ſwoich ſrogoſciámi á przeſládowániem okrutnikow [...]/ wnet im záſię opowieda poćiechę RejAp 117v; áż Cázimirz z Korcyná do Belzá ſię ruſzył/ áby ſwoią oſobą ſercá ſwoim dodał/ á Turkow poſtráſzył StryjKron 657.

Zwrot: »kijem postraszyć« (1): Trudno rozwagę ſkroćić płochey główki/ Rychley ią ſkroći dębowemi ſłowki. Rozumu s cnotą w ktorey głowie nie máſz/ Iż niechce ſłucháć więc ią kijem poſtráſz. RejZwierc 215v.

Formacje współrdzenne cf STRASZYĆ.

Cf POSTRASZONY

LWil