« Poprzednie hasło: (POSUSZONY) | Następne hasło: POSWAR » |
POSUSZYĆ (7) vb pf
o jasne.
Fleksja
inf | posuszyć |
---|
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | posuszył |
f | posuszyła |
plusq | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | był posuszył |
imperativus | |
---|---|
sg | |
2 | posusz |
conditionalis | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | n | by posuszyło |
inf posuszyć (1). ◊ fut 3 sg posuszy (1). ◊ [3 pl posuszą.] ◊ praet 3 sg m posuszył (1). f posuszyła (3). ◊ [plusq 3 sg m był posuszył. ◊ imp 2 sg posusz.] ◊ con 3 sg n by posuszyło (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.
Znaczenia
- 1. Wysuszyć, ususzyć wiele
(6)
- a. Sprawić, że rośliny więdną
(5)
- Przen (1)
- a. Sprawić, że rośliny więdną
(5)
- 2. Doprowadzić do martwoty rąk u wielu ludzi (1)
1. Wysuszyć, ususzyć wiele [co (pl a. sg w funkcji pl)] (6): [druga żona króla Atthanasa] Poſuſzyłá naſienie wſzelkie ktore miano ſiać w folwárcech táiemnie/ á gdy ie rosſiano/ nie weſzło. BielKron 53v; [To zmieſzawſzy/ będzie bryłá ćiáſta/ s którego gałki pocżyniwſzy/ w ćieniu ie poſuſz. SienHerb 569a; InwBiskWłocł 1582 242; GrabZdanie H4v].
a. Sprawić, że rośliny więdną (5): Potym źimá przyśpieſzyłá/ Wſzytko źiele poſuſzyłá BierEz Mv; [ZapWpolKośc 1550 9/255v; na którego się skarżyli bartnicy, iż wiele dębiny popsował i inszego drzewa wiele posuszył LustrMaz II 186; RadzPodróż 149].
Zwrot: »posuszyć ogniem« [szyk zmienny] (1): Tenże potym Woiewodá poráził ſto tyſiąc Turkow láthá 1475 [...]/ abowiem nadolną źiemię pierwey wygłodźił y trawę poſuſzył ogniem BielKron 394.
Szereg: »popalić, (a) posuszyć« (2): BielKron 276v; thá plagá cżwarta wylaná ieſt na to ſłońce widome/ áby ſuchoſcią á gorącoſcią ſwoią roſpaliło á zátwárdziło zyemię/ iżby ná niey popaliło á poſuſzyło żywnośći iey RejAp 134v.
Przen (1): A śmierć nie próżnowáłá/ iednáko morzęcy Okrutna wieki ludzkie y rodzay bydlęcy. Płód wewſzytkim AEgypćie pierworodny zbiłá/ Y kwiát rzéźwiéy młodośći nagle poſuſzyłá. KochPs 117.
2. Doprowadzić do martwoty rąk u wielu ludzi (1):
Zwrot: »ręce posuszyć« (1): [Aza został ukarany za to, że dotknął arki] Ze mu y ręká vſchłá/ y ſam zginął márnie [...]. O gęſtyſzby [tj.częstszy] był Saul y Azá ná ſwiecie/ W tych wymyſlech/ co ſłyſzę iáko ſie tám plecie. Coby ie mogł Pan pobić y ręce poſuſzyć RejWiz 183.
Formacje współrdzenne cf SUSZYĆ.
Cf POSUSZON
KO