« Poprzednie hasło: ROZWIĘZUJĄCY | Następne hasło: [ROZWIJAĆ SIĘ] » |
ROZWIJAĆ (7) vb impf
o jasne; a prawdopodobnie jasne (tak w -ać).
Fleksja
inf | rozwijać | ||
---|---|---|---|
indicativus | |||
praes | |||
sg | pl | ||
1 | rozwijåm | ||
3 | rozwijają |
inf rozwijać (1). ◊ praes 1 sg rozwijåm (4). ◊ 3 pl rozwijają (2).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w. s.v. rozwić.
Znaczenia
1. To, co zwinięte a. nawinięte na coś rozprostowywać, rozkręcać, rozciągać na długość; explicare, replicare Calep, Cn; distorquere Mącz; displicare Calep; evolvere Cn (6): Distorqueo, Roskręcam/ rozwiyam/ odwrácam/ odkrziwiam yedno od drugiego. Mącz 459c; Explico – Rozwiiąm, rożcżagąm, rozkładąm. Calep 394a; Replico, Quod plicatum erat explico, et plicas resolvo – Rozwyam, odfałduię. Calep 913b, 331b.
a. O powijakach; fasciis exsolvere Cn [co = kogo] (1):
W przeciwstawieniu: »powijać ... rozwijać« (1): [Panna Maria jest poświęcona] w rąku ſwych czyalo boze noſzycz pouyyacz y roſzwyacz PatKaz II 38v.
b. O rulonie (o Torze) [co] (1): W Cerkwi ſwey żydowie chowáią dźieſięćioro Boże przykazánie/ ktoremv cżynią wielką pocżćiwość gdy ie rozwijáią. BielKron 465.
2. Wypuszczać liść (1): Cyma – Pączek kapuſtny, albo zioł inſzich, ktore liſt rozwiiąia Calep 283a.
3. [Powstrzymywać, rozpędzać (o zjawisku atmosferycznym): Burzą rozvyacz [możliwa też lekcja: rozwiać], nyepogodą przekazicz tempesto, -are i⟨d est⟩ tempestatem facere ReuchlinBartBydg V2v.]
Synonim: 1. odfałdować.
Formacje współrdzenne cf 2.WIĆ.
Cf ROZWIJANIE
ZCh