« Poprzednie hasło: [POWIDLNY] | Następne hasło: POWIDŁKA » |
POWIDŁA (12) sb pl t
o oraz a jasne.
Fleksja
pl | |
---|---|
N | powidła |
G | powidł |
A | powidła |
I | powidł(a)mi |
N powidła (7). ◊ G powidł (2). ◊ A powidła (2). ◊ I powidł(a)mi (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde także XVIII w.: powidło.
Znaczenia
Gęsty, zwykle słodki przetwór owocowy; melfragana BartBydg; conditura, succus [alicuius] decocti Cn (12): Melfragana, povydla BartBydg 88b; Też dobrze pożywać powidł FalZioł V 94v, III 39b; SienLek 37v, 38v; Gruſzki/ iábłká/ wiśnie/ śliwy/ to wſzyſtko porządnie ſuſzyć: tákże y powidłá. GostGosp 122, 130; [garnec dobry, polewany, do powidł InwMieszcz 1565 nr 119; Cresc 1571 391 (Linde)].
powidła z czego (2): Też powidła z iagod cżyrnicz/ ſą oſobne na to. FalZioł V 86, V 95.
W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy owoców (2): Cerasetum, povidla vysnove BartBydg 26b; Weźmi iágód álbo powidł bzowych SienLek 149v.
W porównaniu (1): zmieſzay on miod z omanem cżyſcie/ y przyſmaż trochę: [...] kiedy ſie vſmaży iż będzie iako powidła/ wylać na deſzcżkę FalZioł V 94v.
[Wyrażenie: »powidła suche«: Mylą ſie ná tym ſtárzy Aptékarze/ którzy z tarnkowégo drzewá iágód/ z tarnek niedoſtałych ſok wyćiſkáią/ y z tego ſoku powidłá czyniąc ſuché/ zową Acatiam: áno Acatia nie ieſt Tarnowé drzéwko/ ále inſzé. UrzędowHerb 320b.]
KW, (KO)