« Poprzednie hasło: RUBINEK | Następne hasło: [RUBL] » |
RUBINOWY (28) ai
o prawdopodobnie jasne (tak w -owy).
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | rubinowy | f | N | rubinow(a) |
A | rubinowy | A | rubinową |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | rubinow(e) |
G | rubinowych |
sg m N rubinowy (1). ◊ A rubinowy (1). ◊ f N rubinow(a) (9). ◊ A rubinową (1). ◊ pl N subst rubinow(e) (7). ◊ G rubinowych (9).
Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.
Znaczenia
Przymiotnik od „rubin” ‘kamień szlachetny’ (28):
a. Wykonany z rubinu (26): Wianecżek ma ná głowie [dziecię Racyjo] nadobny perłowy/ Láńcuſzek ná nim krzyżyk piękny rubinowy. RejWiz 35v; Druga para Manill [tj. ozdób], w kaſdey znich po czteri pari ziarn [= kulek] Rubinowich. WyprKr 15; Bieretek Axamitni czerwoni, [...] Na spodku, po dwu tabliczi Rubinowich. Feretow okrąglich wielkich 4. w kaſdim z nich tablicza Rubinowa weiſrzodku WyprKr 18, 4v [2 r.], 6 [2 r.], 6v, 7v, 11v (22).
Wyrażenie: »roża (a. rożyczka) rubinowa« = ozdoba rubinowa o szlifie rozety (2): OSMi Alspant [tj.ozdobny naszyjnik], w nim trzi Roze Diamentowe, dwie Roze Rubinowe. WyprKr 6v, 12.
Zestawienie: »ballas rubinowy« = wykonany z rubinu barwy bladoczerwonej (1): PAsz zloti z rozmaitem ſmalczem, w nim tablicz Ballas – Rubinowich wielkich trzi WyprKr 17.
b. Barwą zbliżony do rubinu, czerwony; w przen (2): (nagł) Ian Stárzechowſki/ Woie⟨woda⟩ Podolſki. (–) NIe gań tego gdzye widziſz/ fárbę Rubinową/ Bo ten glánc ſláchetney krwie/ Doktorowie zową. RejZwierz 53; (nagł) Woiewodá Wileńſki. (–) NIe przećiẃ ſie chociać glánc/ z wirzchu Gágátkowy/ Ale iedno kęs doźrzy/ tám głębyey do głowy. Znaydzieſz Rubinowy bláſk/ Szmáragdową cnotę RejZwierz 90v.
MN