« Poprzednie hasło: PRESA | Następne hasło: PRESKRYPCYJA » |
PRESKRYBOWAĆ (1) vb impf [i pf]
e, o oraz a prawdobodobnie jasne (tak w pre- oraz -ować).
Fleksja
inf | preskrybować |
---|
praet | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | preskrybowali |
inf preskrybować. ◊ [praet 3 pl m pers preskrybowali.]
Sł stp, Cn, Linde brak.
1. Zobowiązywać, stanowić podstawę prawną [dawnością używania prawa dostaję – praescribo Cn] [komu]: Odpowiedział [posłom] KJM, że na to [tj. na opatrzenie na strawę] nie jest powinien, aby je miał opatrywać, bo na to prawa żadnego nie mają, a jeśli im kiedy z łaski dawano, tedy to preskrybowacz [!] krolewskiej osobie nie może. Bo jeśli im co dawano, tedy się to zasię do skarbu krolewskiego wracało z podatkow, ktore uchwalali. Diar 26.
2. [Wyznaczać, ustanawiać, ustalać prawa [praescribo – zapisuję, zakryszam, ustawiam jako się kto chować ma, zakazuję Mącz 375c; – przepissuję Calep; praescribere quae sunt gerenda – postanowić albo rozkazać co kto ma czynić Mącz 375c; okreszam co; opisuję co; przepisuję co słudze, poddanym; stanowię co – praescribo Cn]: bo sejm walny zową, że na nim okazuje sie maiestas i władza wszystkiej Rzeczypospolitej, reprezentuje sejm wszystkę rzeczpospolitą, któremu preskrybować, et indignum et damnosum reipublicae PismaPolit 206.
Zwrot: »preskrybować prawa«: Przeto do króla rady przysadzili, a obiema preskrybowali prawa, jako mają sądzić. PismaPolit 207.]
Synonim: 1. stanowić.
JDok