Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRĘDKO

Następne hasło: PRĘDKOMOWNOŚĆ »

PRĘDKOLOTNY (3) ai

-t- (2), -d- (1).

Oba o jasne.

Fleksja

sg
m	N	prędkolotny	f	N
	G	prędkolotn(e)go		G
	A			A	prędkolotną
	I	prędkolotnym		I

pl
N	m pers	prędkolotni
N	subst	prędkolotn(e)

sg m N prędkolotny (1). ◊ [G prędkolotn(e)go.] ◊ I prędkolotnym (1). ◊ [f A prędkolotną.] ◊ pl N [m pers prędkolotni.] subst prędkolotn(e) (1).

Sł stp, Cn brak, Linde także XVII – XVIII w.

Znaczenia

Prędko lecący (o istotach nadprzyrodzonych, ptakach, zjawiskach przyrodniczych) (3)
- a. [Dający możliwość szybkiego lotu]
  - [Przen]

Prędko lecący (o istotach nadprzyrodzonych, ptakach, zjawiskach przyrodniczych) (3): Prętkolotne Drijades z kwiatkow bárzo wonnych/ Roſzcżki ślicżne przynioſły SapEpit A3v; [że co do niey [Panny Maryi] Kśiążętá/ Krolowie/ [...] naywyżſzy Kápłáni/ náwet y prętkolotni mieſzczánie niebieſcy záwitáć mieli/ dla oddánia powinnego pokłonu: [...] to [...] BzowRóż 45].

Wyrażenia: »orzeł prętkolotny« (1): Znácżne ktorych [Radziwiłłów] poſtępki Orzeł prętkolotny/ Zánioſł tám gdźie prowádźi konie ſwe ochotny Phoebus SapEpit A2v.

»piorun prędkolotny« (1): Przyczyną tego Iupiter/ który mi Syná piorunem zábił prędkolotnym. KochFrag 44.

a. [Dający możliwość szybkiego lotu: Ono niemocne y leniwe [ciało Chrystusa po zmartwychwstaniu]/ prętkolotną śiłę wzięło/ iż y we mgnieniu oká/ z iednego mieyſcá ná drugie ſię co wzlot bez pracey przenieśie. BzowRóż 87.

Przen:

Wyrażenie: »prędkolotny bieg«: [szatan] Zápalony nákoniec iádowitym gniewem/ gdy nie mogł prętkolotnego biegu Pánny BOgárodźice dośćignąć/ ácz [= przynajmniej] poſkocżył ná plác/ woiowáć z kochánkámi iey vlubionymi. BzowRóż A3.]