Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRĘTOWNIK

Następne hasło: PRĘŻYĆ »

PRĘTOWY (2) ai

o jasne.

Fleksja

sg
f	N	prętowå	n	N
f	G		n	G	prętow(e)go

pl
G		prętowych
A	subst	prętow(e)

sg f N prętowå (2). ◊ [n G prętow(e)go. ◊ pl G prętowych. ◊ A subst prętow(e).]

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII–XIX w.

Znaczenia

Przymiotnik od „pręt” (2)
- a. Od znacz. ‘miara powierzchni’ (2)
  - α. [Płacony od powierzchni roli mierzonej w prętach]
    - αα. W funkcji rzeczownika: »prętowe« = czynsz od powierzchni roli
- b. [Od znacz. ‘miara objętości drewna’; zawsze w wyrażeniu: »drwa prętowe«]

Przymiotnik od „pręt” (2):

a. Od znacz. ‘miara powierzchni’ (2):

Zestawienie: »kwarta prętowa« (2): Lan ma dwánaśćie Prętów/ Pręt ma cztéry Kwárty/ Kwártá Prętowa ma dwánaśćie Pólek ná wſzytki ſtrony. GrzepGeom M3, M3v.

α. [Płacony od powierzchni roli mierzonej w prętach:

Wyrażenie: »pieniądze prętowe«: Z miasta tutecznego pieniędzy prętowych żadnych nie płacą za przywilejem od JKM Zygmunta Augusta temu miastu nadanemi [!] LustrPodl 110.

αα. W funkcji rzeczownika: »prętowe« = czynsz od powierzchni roli: Od prętowego z pomiary na nich postanowionego wolni za listem KJM Zygmunta Augusta. LustrPodl 30; (nagł) Spisanie prowentów z miasteczka Narwie [...] (–) Prętowego dawać nie powinni, wedle przywileju. LustrPodl 68.]

b. [Od znacz. ‘miara objętości drewna’; zawsze w wyrażeniu: »drwa prętowe«: Insze onera jednako około drew prątowych, serowych, około gnoju powinni, w żadnem punkcie nie będąc wolniejsi. LustrMalb I 92, I 101; [Wieś Schonowo] Drew od rzeki Nogatu prętowych z inszemi wsiami do zamku szarwarkami według potrzeby odwieźć powinni. ŹródłaEkMalb II 5.

Szereg: »kwartałowy albo prętowy«: Onera villae. Powinni jako wsi inne wyżej mianowane, do tam, do gnoju, drwa kwartałowe do zamku, albo prętowe do rzeki. ŹródłaEkMalb II 30.]

Cf PRĘTNY

ALKa