| « Poprzednie hasło: PROŚCIUCHNO | Następne hasło: [PROŚCIUCZKO] » |
PROŚCIUCHNY (5) ai
o jasne.
Fleksja
| sg | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | N | prościuchny | f | N | |
| G | prościuchn(e)go | G | prościuchn(e)j | ||
| A | A | prościuchną | |||
| I | I | prościuchną | |||
| L | L | prościuchn(e)j | |||
| pl | ||
|---|---|---|
| I | n | prościuchn(e)mi |
sg m N prościuchny (1). ◊ G prościuchn(e)go (1). ◊ f [G prościuchn(e)j.] ◊ A prościuchną (1). ◊ [I prościuchną.] ◊ L prościuchn(e)j (1). ◊ pl I n prościuchn(e)mi (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.
Znaczenia
Intens. od „prosty” (5):
1. Od znacz. ‘równy w ujęciu liniowym, niekrzywy, niezgięty’ (1):
Zestawienie: »linija prościuchna« (1): Proferre limites idem, Cum lineam protulisset longissimam et rectissimam, Vcziniwſzy linią dłużuchną y prościuchną. Mącz 124a.
2. Od znacz. ‘o tekstach, ich formie i rozumieniu: zrozumiały, przystępny’ (2):
W przeciwstawieniu: »ozdobny ... prościuchny« (1): Nie ſzukay w tym piſániu ozdobney wymowy/ Boć prawdę zdawná mowią prośćiuchnemi ſłowy. NiemObr ktv.
Wyrażenia: »prościuchne słowa« (1): NiemObr ktv cf W przeciwstawieniu.
»prościuchna wiara« (1): W tey prośćiuchney chcę vmrzeć á nie w iney Wierze. Prot C2; [PiotrGonTrzech G4v].
3. Od znacz. ‘łatwy do zrealizowania’ (1): Leviculus, Latwi/ Prośćiuchny. Mącz 190a.
4. Od znacz. ‘prawy, uczciwy, szlachetny’ (1): Ale gdyż ten [Kościół] y w náuce/ y w ſzáfowániu Swiątośći y w modlitwie bárzo ieſt rozny od αnego pirwſzego Apoſtolſkiego proſciuchnego/ niewiem przecżbyſmy gi ták ſobie ważyć mieli RejPosWstaw [1434]v.
5. [Od niezaświadczonego u nas znacz. ‘poprawny, bezbłędny’: Dzieci małe a chytre, dosyć mi zadają Łaciną swą prościuchną, wstyd mi wyciskają DramStp IV 497.]
ALKa