[zaloguj się]
[pdf]

PRYMA (12) sb f

pri- (7), pry- (5).

a jasne.

Fleksja
sg pl du
N pryma
G prymy
A prymę
I prymoma
L prymie prymach

sg N pryma (2). ◊ G prymy (1). ◊ A prymę (4). ◊ L prymie (4). ◊ pl L prymach (1). ◊ [du I (cum nm) prymoma.]

Sł stp notuje, Cn brak, Linde także XVIII w.

Jedna z siedmiu części pacierzy brewiarzowych (tzw. godzinek), składająca się z hymnu, trzech (w niedziele czterech) psalmów i modlitw porannych, odmawiana każdego dnia o godzinie pierwszej wg dawnej rachuby rzymskiej (tj. ok. szóstej rand) przypadającej między jutrznią a tercją [prima Łac śr] (12): WróbŻołt nn5, pp7; Y krotofile bywáią/ Gdy ſie pánny rozigráią/ Dzyewcżętá primę ſpyewáią/ A pánny ſtoł przypráwiáią BielKom G3v; Ktorych piſmá [tj. spisane przez pisarzy diakonów żywoty świętych] kośćioł podziś dzień ma/ y one cżyta/ y wedla nich dni ich święći y one wſłodkiey woniey wſpomina/ ná káżdey Primie wkátedrálſkich kośćiołách. SkarŻyw A5v; CzechEp 228; LatHar 305, 306; [Prima, znáczy nam pierwſzą Godźinę; ktorey Pan do Piłatá odwiedzion HerbNauka P5v (Linde); ŻywEufr 61; A gdy zazwonią na primą maią wſtacz ſioſtrÿ. ÿ tÿm rządem idz na primą iako ſzlÿ na iutrznię. StatNorb 5, 102].

W połączeniach szeregowych (5): Then Pſalm [118] ieſth nawiętſzy miedzy wſzytkimi pſalmy/ ktori dzielącz na częſci ſpiewaią y mowią na primie/ na terdey/ na ſexcie y na nonie WróbŻołt nn4v; SkarŻyw 141,225; Stąd tedy od Apoſtoſlkich cżáſow Kośćielne godźiny ná śiedm cżęśći y cżáſow rozdzielone/ powod y przycżynę ſwą wźięły: iáko Iutrznia/ Prymá/ Tercyá/ Sextá/ Noná/ Nieſzpor/ y Kompletá. LatHar 302; WujNT 439.

[Zestawienia: »mała pryma«: pothim po primie wielkiey ma bycz mowiona mala prima o pannie Mariey. Oprocz gdy ma bycz Comendacia [...] ktora ma bycz miedzy obiema primoma cziniona. StatNorb 5v.

»pryma wielka«: StatNorb 5v cf »mała pryma«.]

JDok