Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [RURNIK]

Następne hasło: RUSAK »

RURNY (2) ai

Fleksja

sg
m	N	rurny	f	N	rurnå, rurn(a)	n	N	rurn(e)
	G			G			G	rurn(e)go
	L			L	rurn(e)j		L

pl
N	subst	rurn(e)

sg [m N rurny.] ◊ f N rurnå (1), rurn(a) (1). ◊ [L rurn(e)j. ◊ n N rurn(e). ◊ G rurn(e)go. ◊ pl N subst rurn(e).]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w. (z Cn).

Znaczenia

1. Wykonany z rur (2)
2. [Doprowadzany rurami]
3. [W funkcji rzeczownika: »rurne« = czynsz za prawo do korzystania z wodociągów miejskich; tu głównie o czynszu pobieranym od piwowarów od kadzi wytwarzanego piwa]

1. Wykonany z rur (2): [Młyn miescki na Bistricy przekopie rurnej. LustrLub 8.]

Wyrażenia: [»kunszt rurny« = ujęcie wody, wodociąg: A tak na tem miejscu pan podskarbi, przemyślając pożytkom JKM na tem miescu, gdzie był kunszt rurny, zbudował młyn z niemałem nakładem LustrPom 125.]

»studnia rurna« = fons canalis a. fistularius Murm, BartBydg (2): Fons fistularius. ein roerbrun. Studnyá rurna Fons canalis idem Murm 23; BartBydg 59v; [ReuchlinBartBydg m8v].

2. [Doprowadzany rurami:

Wyrażenie: »wody rurne«: Wody ſtudźienne iteż rurne ku ſtokowym ábo rzecżnym przyrownáne nie ſą ták dobre zwłaſzcżá ktore ołownymi rurámi ćieką. Cresc 1571 652, 10.]

3. [W funkcji rzeczownika: »rurne« = czynsz za prawo do korzystania z wodociągów miejskich; tu głównie o czynszu pobieranym od piwowarów od kadzi wytwarzanego piwa: Okazali przywilej JKM pana naszego dzisiejszego nadania rurnego i czynszu od palenia gorzałki na oprawowanie rur i poprawowania miasteczka. LustrKrak I 121; Rurne. – Dawają rurnego od każdego waru piwa per gr 6 LustrSand 84; LustrWpol II 2; Rurne albo wodne. Wybierają od każdego waru per gr 3 et a tonna mellis ad braxam data per gr 2 LustrLub 7.]