[zaloguj się]
[pdf]

PRZEDMIESZCZANIN (5) sb m

Oba e oraz a jasne.

Fleksja
sg pl
N przedmieszczanin przedmieszczanié
G przedmieszczanów, przedmieszcz(a)n
I przedmieszczanin(e)m przedmieszczany

sg [N przedmieszczanin.] ◊ I przedmieszczanin(e)m (1). ◊ pl N przedmieszczanié (3); -é (2), -(e) (1). ◊ G przedmieszczanów (1), [przedmieszcz(a)n]. ◊ [I przedmieszczany.]

Sł stp: przedmieszczanin, przedmieszczenin, Cn notuje, Linde bez cytatu.

Mieszkaniec przedmieścia (5): Y potká ſie [młodzieniec] z iednym cżłowiekiem Przedmieſzcżaninem ktorégo zwáno Potrzeba ForCnR E2; kto [z Żydów] dom przedał ná wiecżność/ mogł do roku záſię [...] wykupić [...]. Przedmieſzcżánie ći nie mogli przedáć/ bo to ku poſpolitey rzecży przyſłuſzáło. BielKron 36; Suburbanitas, Sąſiectwo przednieſzczánów [!]. Mącz 508b; [Suburbanus. Przedmieſzcżanin Cervus F40 323 [idem] F42, F46].
a. W ówczesnej Polsce: członek grupy ludnościowej traktowanej jako odrębna kategoria społeczno-prawna (2): Item Przedmieſczánié ná przedmieśćiu mieſzkáiący máią ſie ſkłádáć/ ták iáko niżéy opiſano będźie. SarnStat 972; [LustrRus I 180; LustrLub 9; Powinność przedmieszczan. – Ci przedmieszczanie, którzy role mają, winni grobel oprawować u młynów tych LustrMaz II 115; InwBiskWłocł 1582/5; Przedmieſzcżánie/ Ogrodnicy pod práwem mieyſkiem będący/ żony y dźieći ich po groſzu dwu [płacić będą]. Pobór 20, 19].

W przeciwstawieniu: »mieszczanin ... przedmieszczanin« (1): Mieſczánie od porádlnégo wolni: ále przedmieſczánié iáko ini kmiećie máią ie płáćić. SarnStat 893 marg; [LustrSand 109].

[Szereg: »(tak, i) mieszczanie (jako) i przedmieszczanie; przedmieszczanie wespołek z mieszczany«: Ciż wszytcy, tak mieszczanie jako i przedmieszczanie, dają owsa trzec. po 2 valoris gr 8 LustrRus I 165, 166, 200, II 8, 75; LustrSand 278; Mieszczanie i przedmieszczanie z domu każdego płacą czynszu po jednym groszu i po 3 pieniądze. LustrWpol II 103; ciż też przedmieszczanie wespółek z mieszczany winni oprawować stróżowania około dwora na Sczkwy. LustrMaz II 115; W tychże Miáſtách y Miáſtecżkách/ Mieſzcżánie y Przedmieſzcżánie/ Szołtyśi y Woytowie ktorzykolwiek Role máią z Włok płáćić będą po trzydźieśći groſzy. UniwPobor 1581 224, 1591 A4; AktaSejmikPozn 1593/169.]

MPi