« Poprzednie hasło: PRZEDOBROTLIWY | Następne hasło: PRZEDOBYCIE » |
PRZEDOBRY (3) ai
e oraz o prawdopodobnie jasne (tak w prze- oraz dobry).
sup przenål(e)pszy (3).
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | przedobry | n | N | |
A | przenålepszy | A | |||
I | przenålepszym | I | przenålepszym | ||
V | przedobry | V |
pl | ||
---|---|---|
D | przenålepszym |
sg m [N przedobry. ◊ A przenålepszy.] ◊ I przenålepszym (1). ◊ [V przedobry.] ◊ n I przenålepszym (1). ◊ pl D przenålepszym (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde także XVIII w.
Znaczenia
- Intens. od „dobry”
(3)
- 1. Od znacz. ‘wykonujący należycie swoje obowiązki’; w przen (1)
- 2. Od znacz. ‘odznaczający się znaczną wartością’
(1)
- a. [Materialną]
- b. Niematerialną (1)
- 3. Od znacz. ‘pełny zalet, cnót’; tu: w konwencjonalnej formule grzecznościowej (1)
- 4. [Od znacz. ‘łaskawy, miłosierny’]
- 5. [Od znacz. ‘szczęśliwy’]
Intens. od „dobry” (3):
1. Od znacz. ‘wykonujący należycie swoje obowiązki’; w przen (1):
Szereg: »przenalepszy i napilniejszy« (1): Są [pisma święte] w ręce Páńſkiey iáko laſká/ przez ktorą nam znáć dawa że on [Bóg] ieſt przenalepſzym y napilnieyſzym páſtyrzem náſzym. BibRadz *3v.
2. Od znacz. ‘odznaczający się znaczną wartością’ (1):
a. [Materialną: Y był im rad Chryzkijahu/ y vkazał im wſzytek dom ſkárbu ſwego/ śrebro y złoto/ y ziołá/ y oleyek przenalepſzy [unguentum optimum]/ y wſzytkę ſłużbę ſwoię BudBib 4.Reg 20/13 (Linde).]
b. Niematerialną (1): Y tákże káżdego z nich vzbroił/ nie thák bronią tarcż ábo drzewiec/ iako onymi ſłowy y przenalepſzym napominániem [in bonis sermonibus adhortatione] BibRadz 2.Mach 15/11.
3. Od znacz. ‘pełny zalet, cnót’; tu: w konwencjonalnej formule grzecznościowej (1): Przenalepſzym mieſzcżánom Iudom [Bonis Iudaeis civibus]/ wiele dobrá zdrowia/ y dobrze cżynić życży Antyoch Krol y woiewodá BudBib 2.Mach 9/19.
4. [Od znacz. ‘łaskawy, miłosierny’: Klęcząc śpiewana pieśń: Pasterzu, sprawco przedobry etc. AktaSynod IV 2.]
5. [Od znacz. ‘szczęśliwy’: optime Felix {(prſedobry)} Glosy II 87/12.]
ZCh