[zaloguj się]
[pdf]

PRZEDPIEKLE (2) sb n

Teksty nie oznaczają é; pierwsze i drugie e prawdopodobnie jasne (tak w przed- oraz piekło).

Fleksja
sg
G przedpiekl(a)
A przedpiekl(e)
L przedpieklu

sg [G przedpiekl(a).] ◊ A przedpiekl(e) (2). ◊ [L przedpieklu.]

Sł stp: przedpiekle, przedpiekło, Cn brak, Linde także XVII w.

1. Otchłań, Szeol, starotestamentowa kraina zmarłych (2): [dusse szwÿąnthe, ktore wÿwÿodl s przedpÿekla [...] ModlKonst 161; JanKoszŻyw Dv; i malarze zwykli malować przedpiekle Patriarchow/ do ktorego Pan Chryſtus przychodżi triumphuiąc s chorągwią/ iſz by Pan Chryſtus/ gdy vmarł na krzyzu/ miał ſtąpić Duchem ſwoim na przedpiekle/ abo na to mieſce gdże byli Patryarchowie BrentTrepCat 94v.]
Zwroty peryfr.: »przywieść [co czyje] na przedpiekle« = spowodować czyjąś śmierć (1): [Jakub o Beniaminie] ieſli by ſie mu co przydało wzýemi do ktorey iedzýecýe pzrywýedzýecýe [!] zboleſcýą ſtároſtz moię na przedpýeklie. HistJóz C3v.

»zstąpić na przedpiekle« = umrzeć (1): nyechcyał wzy´ątz pocyeſſenya [Jakub po stracie Józefa] ale mowił/ zſtąpyę płátząc do ſyná mego ná przedpyekle. HistJóz A3.

2. [Wejście do piekła: ktorzy [czarci] go porwali/ y męcżąc/ nieſli go do wrot piekielnych. (marg) Wzięty od Cżártow bity y ná przedpiekle nieśiony. (–) SkarŻyw 326, 313.
Przen: Co ieſli pan będzie rozumiał/ że nieczo przodkowie iego zle nádáli albo obroćili/ niecháy ſye ſtára aby to lepiey obroczono było [...] aby ſye to ze dżdżu pod rynnę nie doſtáło/ Diabłu wydárwſſy/ aby iuż tego ná przedpieklu ſludze albo ſtrożowi iego niezoſtáwiał. LorichKosz 116v (Linde).]

Synonim: 1. otchłań.

ZCh