[zaloguj się]
[pdf]

PRZENIEWIERZYĆ SIĘ (4) vb pf

się (3), sie (1).

Wszystkie e jasne.

Fleksja
inf przeniewierzyć się
praet
sg pl
2 m -ś się przeniewierzył m pers
3 m przeniewierzył się m pers przeniewierzyli się
f przeniewierzyła się m an

[inf przeniewierzyć się.] ◊ fut 3 sg przeniewierzy się (1). ◊ praet 2 sg m -ś się przeniewierzył (1). ◊ 3 sg m przeniewierzył się (2). [f przeniewierzyła się. ◊ 3 pl m pers przeniewierzyli się.]

Sł stp, Cn brak, Linde XVII w.

Złamać pokładane w sobie zaufanie, postąpić wiarołomnie, sprzeniewierzyć się, zdradzić (4): A ty [czarcie] mnie wieczey newinj Bos ſyę dawno przeniewierzył Przetoż dopiekła przemierzył RejKup Ee; [Przeniewierzyć ſie/ Perfide agere StatorGramm H2].

przeniewierzyć się komu (2): Ktoremus wſzytkiego wierzył Teraż ći ſie przeniewierzył RejJóz G7v; CzechRozm 73. Cf [przeniewierzyć się komu czym].

[przeniewierzyć się komu czym: Macie dalekim wierzyć, wierzcie też samsiadom, Nie przeniewierzyli się nikomu swą radą. PismaPolit 67.]

W przeciwstawieniu: »stałość zachowywać ... przeniewierzyć się« (1): Kto ſtałoſcż zachowywa obfite tam myto Temuć zawzdy nie ſpora kto ſie prżeniewierzy RejJóz L7v.

[Przysłowie: kto ſie raz przeniewierzi nie godzien wiary. FlawHist 15 marg; ŁaszczRecepta 103.
Szereg: »przeniewierzyć się i w nieprawdzie zostać«: kto ſie raz przeniewierzy y w nieprawdźie zoſtánie/ temu nigdy zgołá niema być wierzono ŁaszczRecepta 103.]
a. [Nie dochować wierności małżonkowi: ⟨Vir cuius⟩ uxor erraverit przenyevierzyla ſze dormierit cum altero viro przebyvalabÿ ſynnym mezem TomZbrudzBrul Num 5/12.
Zwrot: »mężowi się przeniewierzyć«: Zoná ſie mężowi przeniewierzyłá/ Fidem violauit viro. StatorGramm H2.]

Synonim: zdradzić.

Formacje współrdzenne cf WIERZYĆ.

Cf PRZENIEWIERZENIE

RS