[zaloguj się]
[pdf]

PRZEPRZEĆ (8) vb pf

Oba e jasne.

Fleksja
inf przeprzeć
praet
sg pl
1 m m pers -chmy przeparli
3 m przeparł m pers

inf przeprzeć (4). ◊ fut 2 sg przeprzesz (1). ◊ [3 pl przeprą.] ◊ praet 3 sg m przeparł (2). ◊ 1 pl m pers -chmy przeparli (1).

Sł stp notuje, Cn s.v. przepierać, Linde także XVII – XVIII w.

Udowodnić, że ktoś nie ma racji, odeprzeć zarzuty; refellere Mącz, Cn; praecausari PolAnt; confutare, perpellere Cn [w tym: kogo (5)] (8): Rychło potym wziął go [papież św. Baldwina] z ſobą ná Koncilium do Baru/ gdzie ſię byli Grekowie z iácháli o iednośći kośćielney z Papieżem rádząc. Tám Greki mocnie y mądrze przepárł: vkázuiąc to/ cżego oni przeli SkarŻyw 335; O pochodzeniu Ducha S. y od Syná ták iáko od Oyca/ [św. Anzelm] nápiſał iedne kśięgi przećiw nowym Grekom: ktore teſz y ná ziáchániu w Barze [...] mocnie przeparł [! błędne znakowanie] SkarŻyw 337.

przeprzeć co (2): Dicta alicuius refellere, Cziyę powieść przeprzeć. Mącz 117b; SkarJedn 297.

przeprzeć czym (2): Rozmáite żydowſkie wywody/ ktorymi [katolików] przeprzeć chcą/ iż ieſzcże Meſyaſz nie przyſzedł/ á iż Iezus Meſyaſzem nie był. CzechRozm ktv, 121v; [CiceroKosz 34; BudUrzęd **v].

przeprzeć w czym (2): Krol Olbrácht wierzył iego chythrym powieśćiam/ nie dał ſie nikomu w thym przeprzeć BielKron 398v; A potym ćię o to prośić będę/ ábyś mi to vkazał/ cżymbym ia te Zydy przeprzeć mogł/ w tym iż iuż Meſyaſz przyſzedł. CzechRozm 121v.

Ze zdaniem dopełnieniowym [iż] (3): á zaż my ieſteſmy zacnieyſzymi? żadnym ſpoſobem/ gdyżechmy przedthym przepárli Zydy y Greki iż wſzyſcy ſą pod grzechem. BibRadz Rom 3/10; CzechRozm ktv, 121v.

W przen (1): Rozum przeprzeſz/ ále vporu bezrozumnego nigdy. SkarJedn 297.
a. [Udowodnić winę przed sądem:
Zwrot: »[kogo] przeprzeć prawem«: niechże k temu będzie karánie ſrogie przećiwko tym ktorych przeprą práwęm. LorichKosz 91v (Linde).]

Synonim: a. wygrać.

Formacje współrdzenne cf 1. PRZEĆ.

Cf PRZEPARCIE, PRZEPARTY, PRZEPRZENIE

LWil