[zaloguj się]
[pdf]

PRZEPYSZNY (4) ai

e jasne.

Fleksja
sg
mNprzepyszny nNprzepyszné
Lprzepysznym L
pl
G przepysznych
A subst przepyszn(e)

sg m [N przepyszny. ◊ L przepysznym.] ◊ n N przepyszné (2); -é (1), -(e) (1). ◊ pl [G przepysznych.] ◊ A subst przepyszn(e) (2).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.

Intens. od „pyszny” ‘wystawny, okazały, świetny; ozdobny’ (4): Sámi záś miedzy ſobą nie dobrze mięſzkáią/ Choćia przepyſzne Dwory/ Miáſtá/ Zamki máią. Prot B3; Nie ták przepyſzne Argos/ y Athenae vcżone/ Po Homerze zátrwożone. KlonŻal B4v; Iednégo iest drzewiána tablicá, á ná niéy drugiégo przepyſzné málowánié. Tedy względem málowánia, tablicá ma bydź málárzowá, á o tablicę ſie zgadzáć. SarnStat 1277; [Y vpadło przepyſzné Ilium [ceciditque superbum Ilium III 2] VergKoch 64, 589; Wdźięcżne widźiádło/ rozumiey/ cżłowiekowi niezwycżáynemu/ Tarcże y kopije málowáne/ drogim kámieniem opráwne ſzáble/ [...] konie krzecżne/ vbior końſki przepyſzny. BusLic 3].

[W przeciwstawieniu: »przepyszny ... mierny«: choćiażći Stárość niemiewa zbytnich y przepyſznych kołáciy/ wſzákże miernemi vcżtámi może ſię podcżás vćieſzyć. CiceroBBud 21.]

Szeregi: »hojny a przepyszny« (1): populus Romanus [...] publicam magnificentiam diligit, Lud Rzimski [...] dla poczćiwośći á mayeſtatu rzeczi poſpolitey Rzimskiey rad hoyne á przepyſzne czći wyrządza. Mącz 201c.

[»zbytni i przepyszny«: CiceroBBud 21 cf W przeciwstawieniu.]

Synonimy: okazały, strojny, świetny, wspaniły, wystawny.

ALKa