[zaloguj się]
[pdf]

PRZEROBIĆ (5) vb pf

e oraz o prawdopodobnie jasne (tak w prze- oraz robić).

Fleksja
inf przerobić
praet
sg
2 m -eś przerobił

inf przerobić (3). ◊ fut 3 sg przerobi (1). ◊ praet 2 sg m -eś przerobił (1). ◊ [part praet act przerobiwszy.]

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XIX w.

1. Przekształcić, zmienić, uczynić innym (3):
a. O przedmiocie fizycznym: zmienić jego wygląd (1):
Zwrot: »na [czyj] kształt przerobić [co]« (1): kiedy Dárius [...] ſzáblę ſwoię Perſiáńſką dał opráwić po Mácedońſku: kſięża iego [...] ták to wykłádáli/ iż ná iákiego narodu kſtałth/ á ſtroy/ dał przerobić ſwoię ſzáblę/ ten narod miał Perſom roſkázowáć. GórnDworz L6v.
b. O człowieku pod względem psychicznym [kogo] (2): á coż my im vcżynimy/ ieſli ich Bog ſam nie przerobi/ á kámiennego ich ſercá nie obrzeże: á nowego mięśnego/ miekkiego y powolnego nie vcżyni? CzechRozm 68v.
Zwrot: »[czym] przerobić na inszego« (1): tocieś mię wnet krociuchnemi ſłowy Przerobił ná inſzego, niźłim ſię zſzedł z tobą CiekPotr 12.
2. Zamienić, uczynić coś innego [co z czego] (1): Prawda zem się nie omylił, na onych coniecturach, iz myslono y vwazano, iesli znienawisci przyiaźn przerobic, aDobrodzieystwem ią Vkrzepic, czy nadwątloną y poresowaną zwm skleic ActReg 129.
3. Dostosować do sytuacji [co] (1): ábowiem/ też poſpolite ſłowá/ vcżynią rzecż ozdobną/ y poważną/ ieſli ie dworzánin przerobić/ á vſádzić dobrze będzie vmiał. GórnDworz G.
4. [Spędzić określony czas na jakiejś pracy, przepracować; tu: terminując w zawodzie [co = jak długo]:
Zwrot: »rok przerobić«: żeby żaden towarzysz [...] ani się ożenić nie śmiał, ażby pierwej rok cały u mistrza tutecznego robił. A tam dopiero rok przerobiwszy, miejskie prawo najpierwej przyjąć WilkPozn III 1571 nr 65, 1576 nr 71.]

Synonimy: 1. odmienić, przedziałać, przekształtować, zmienić; 2. zamienić.

Formacje współrdzenne cf ROBIĆ.

Cf [PRZEROBIENIE], [PRZEROBIONY]

SBu, ALKa